Hoe ontstaat een burn-out eigenlijk?

'Een burn-out, dat overkomt mij niet.' Dat is wat veel Nederlanders zeggen als je met ze in gesprek gaat over dit onderwerp. Toch blijkt dat 21% van de Nederlanders tussen de 18 en 39 jaar dusdanige mentale klachten ervaart, dat het dagelijks leven wordt beïnvloed. Te lang hiermee rondlopen kan daadwerkelijk leiden tot een burn-out, ook al realiseer je je dat niet altijd. Wij vertellen je hoe een burn-out kan ontstaan, zodat jij weet wanneer je actie moet ondernemen.

Stress is gezond, maar aanhoudende stress leidt tot klachten

We ervaren allemaal weleens stress. Dit is een natuurlijke reactie van het lichaam op spannende situaties. Een beetje stress kan nuttig zijn. Het maakt dat je goed oplet en snel reageert. Je ademhaling en hartslag gaan sneller en je bloeddruk gaat omhoog. Na deze stressvolle situatie verdwijnt de spanning en herstellen lichaam en geest.


Maar houdt deze stress aan, dan blijven we in de actiestand staan en heeft het lichaam geen tijd om weer op te laden. Informatie, prikkels en indrukken kunnen niet worden verwerkt. Die constante staat van alertheid leidt op den duur tot mentale en/of fysieke klachten. Deze klachten noemen we burn-outklachten. 

Heb je burn-outklachten? Dit is het moment om in actie te komen

Burn-outklachten zijn er in veel verschijningsvormen. Veel voorkomende klachten zijn moeheid, uitputting, slechte of onrustige slaap, piekeren, nek- en schouderklachten en concentratieproblemen. Als je last hebt van burn-outklachten, dan betekent dit niet dat je een burn-out hebt. Sterker nog, dit is hét stadium waarin je een burn-out kunt voorkomen. Door je bewust te zijn van je klachten, kun je deze gericht aanpakken. Dit doe je door kleine veranderingen aan te brengen, wat veel toekomstig leed voorkomt.

Door blijven lopen met burn-outklachten kan op termijn leiden tot overspannenheid

Dit kenmerkt zich, naast de eerdergenoemde burn-outklachten, door het gevoel grip te verliezen. In je werk en/of sociale functioneren wordt dit merkbaar. Gezondheidspsycholoog Gijs Coppens geeft aan: “In deze fase is hulp inschakelen essentieel. Voor veel mensen zijn de drempels om hulp te vragen of nee te zeggen hoog.” Dat blijkt ook uit Interpolis-onderzoek, uitgevoerd door Ipsos. Bij burn-outklachten zegt 56% van de Nederlanders tussen 18 en 39 jaar geen hulp te zoeken.


“Aan de bel trekken is lastig. Je kunt je schuldig voelen, of eindeloos piekeren over of het allemaal wel echt zo erg is. Besef dat dit óók een symptoom is”, zegt Gijs. “Een mens kan veel aan, zolang hij of zij voldoende controle ervaart. Het is daarom belangrijk dat er balans is tussen draagkracht (wat kan je aan) en draaglast (wat ligt er op je bordje). Als mensen zich bij de huisarts melden, is het vaak zo dat ze een lange tijd disbalans ervaren en de controle verloren zijn.”

En dan opeens is ie daar: de burn-out

Het is de fase waarin verder doorgaan gewoon niet meer gaat. Je hebt alle reserves benut, waarna je lichaam een noodstop maakt. Werken of studeren? Vergeet dat maar. Een boodschap doen, winkelen of een tijdschriftje lezen? Voor normaal functionerende mensen is dit wellicht een oplaadmoment, maar als je een burn-out hebt, dan is het een onmogelijke opgave. Je wil wel, maar het lukt je gewoon niet. De batterij is leeg! Zelfs je bed uit komen kan een te grote opgave zijn.

Voorkomen is beter dan genezen

Het vroegtijdig (h)erkennen van burn-outklachten is essentieel in het voorkomen van een burn-out. Heb je last van burn-outklachten? Wil je deze aanpakken, maar weet je niet waar je moet beginnen? Interpolis laat je vrijblijvend chatten met erkende psychologen van HeyCoach. Bespreek waar je tegenaan loopt en waar voor jou winst te behalen valt.