Gezamenlijk werken aan cyberweerbaarheid

Het cyberweerbaarheidscentrum Greenport opende zijn virtuele deuren op vrijdag 7 oktober dit jaar. Het samenwerkingsverband wil samen met telers, Interpolis en andere partijen binnen de sector de cyberweerbaarheid van zowel individuele bedrijven als dat van het gehele tuinbouwcluster verhogen. Bart Stengs, sectormanager Interpolis: "Digitalisering biedt de sector mooie kansen, maar vraagt ook extra aandacht voor digitale veiligheid".

Een klimaatcomputer die is gehackt. Digitale virussen die worden verspreid. Bitcoins die worden gevraagd als losgeld. Cybercriminaliteit komt allang niet meer alleen voor in James Bondfilms. Ook de Nederlandse tuinbouwsector is steeds vaker het doelwit van cybercriminelen. "De Nederlandse tuinbouwsector is wereldwijd toonaangevend", zegt Bert Feskens, programmamanager bij het cyberweerbaarheidscentrum Greenport en betrokken bij het Nederlandse Veiligheidscluster 'Security Delta' (HSD). "Dat is aan de ene kant mooi, maar aan de andere kant ben je daardoor ook een interessant doelwit."

Stengs voegt eraan toe: "Er zijn genoeg mensen op deze wereld die die kennis en kunde van de tuinders, kassenbouwers of toeleveranciers willen hebben. Denk aan criminelen die door gijzeling een percentage losgeld over de jaaromzet willen ontvangen van een individueel bedrijf. Of die de handelsactiviteiten van de veiling, telersvereniging of het handelsplatform plat willen leggen."

Het cyberweerbaarheidscentrum is opgericht om bewustwording te creëren en ondernemers praktische handvatten aan te reiken om weerbaarder te worden, stelt Feskens. "Gezamenlijk als keten daarin optrekken is belangrijk, want het Nederlandse tuinbouwcluster moet internationaal een betrouwbare marktplaats zijn, waar de leveringszekerheid geborgd is; zonder verstoring van hackers."

Publiek van enkele tientallen mensen in een donkere zaal.

Praktijkgerichte oplossingen dragen bij aan digitale veiligheid

Het initiatief ontstond na een analyse, van de Haagse Hogeschool, die de cyberweerbaarheid van tuinbouwondernemers in de provincie Zuid-Holland in kaart bracht. Met die weerbaarheid bleek het, net zoals in veel andere sectoren, niet goed gesteld te zijn. Samen met Greenport West-Holland sloeg Security Delta de handen ineen en richtte met zeven organisaties, waaronder Interpolis, de zogeheten 'coalition of doing' op. Ze zetten een cyberweerbaarheidscentrum op, met de nadruk op dingen doen. "We willen geen theoretische verhalen", zegt Feskens, "maar we gaan praktijkgericht aan de slag met oplossingen om de cyberweerbaarheid van bedrijven te vergroten."

"Als je het niet weet, kun je er niks aan doen"

Uit het onderzoek van de Haagse Hogeschool bleek ook dat het gevoel van urgentie voor cyberveiligheid onder ondernemers sterk varieert. "Sommige bedrijven zijn al met dit onderwerp bezig, maar er zijn ook nog steeds heel veel partijen die niet eens weten dat ze tegen deze problemen kunnen aanlopen", zegt Feskens. "En die laatste, dat is de lastigste groep, want als je het niet weet en je je er niet bewust van bent, dan kan je er ook niets aan doen. Eén van onze prioriteiten is dan ook die bewustwording te verhogen."

De gevolgen van een cyberaanval kunnen groot zijn

"De digitalisering in de sector gaat heel erg snel. Dat is fijn, want daardoor kan iedereen efficiënter en effectiever werken, maar het zorgt er ook voor dat je werkzaamheden niet meer met de hand kan doen", legt Feskens uit. "We zijn zo gedigitaliseerd dat we niet meer zonder automatisering kunnen. Dat maakt ons afhankelijk van onze digitale systemen." De cyberveiligheid blijft vaak achter, stelt hij. "Veel telers denken na installatie van het systeem: zo dat draait mooi, en we gaan over tot de orde van de dag, de focus weer op het product. Dat is ook logisch, maar die digitale veiligheid zou een continu aandachtspunt moeten zijn. Want als de cyberveiligheid niet meer up-to-date is, kunnen de gevolgen enorm zijn."

De continuïteit van het bedrijf komt in gevaar

Hackers kunnen bijvoorbeeld via phishingmails digitaal het bedrijf binnenkomen, want alles is tegenwoordig verbonden met het internet. Dat betekent dat een hacker de klimaatcomputer kan stilleggen, hij kan het logistieke systeem uitschakelen, etcetera. De continuïteit van het bedrijf komt dan in gevaar. "De teler moet cybercriminaliteit gaan zien als een bedrijfsrisico, net zoals brand, inbraak, hagel, storm of gewasziekte", stelt Feskens.

Stengs vult aan: "Daarnaast houden de veiligheidsuitdagingen niet op bij de eigen organisatie. Als teler ben je onderdeel van een keten. Dus ook de digitale veiligheid van de leveranciers en afnemers zijn voor jou belangrijk. Als zij wegvallen, heb ook jij een probleem. Daarom moeten we hier ketenbreed samen in optrekken."

Een groep mensen zit in een lichte vergaderruimte rond een tafel. Een persoon staat bij een presentatievlak met daarop Post-it memoblaadjes.

Het cyberweerbaarheidscentrum wil een verbindende rol spelen

"Het is geen gebouw, maar een platform voor de deelnemers, waarin we verschillende diensten aanbieden", legt Feskens uit. "Als eerste willen we zorgen voor bewustwording. Praktische kennis en kunde delen, zodat ondernemers weten welke stappen ze moeten zetten en daarbij ook echt hulp krijgen. Handelingsperspectief bieden dus. Daarna willen we regelmatig via Q&A-sessies en cybercafé-sessies, groepen bij elkaar zetten die van en met elkaar leren; ervaringen uitwisselen en sparren. Ook willen we ervoor zorgen dat de dreigingsinformatie die nu vanuit de overheid wordt gedeeld met vitale sectoren, ook terecht komt bij het tuinbouwcluster, zodat we eerder kunnen anticiperen."

Ook biedt het cyberweerbaarheidscentrum een platform, waar middelen zijn te verkrijgen. "Dat betekent niet dat het een verkooppunt wordt van firewalls bijvoorbeeld, maar wel dat we voorbeelden, checklists en handleidingen hebben, waarmee we groepen ondernemers kunnen begeleiden. Ook bieden we praktisch georiënteerde workshops en een helpdesk aan."

Landelijke uitrol

Het cyberweerbaarheidscentrum Greenport is geïnitieerd vanuit Zuid-Holland, maar ondernemers uit andere greenports zijn van harte welkom om aan te sluiten. "Als we ons verenigen, dan kunnen we gezamenlijk het hele Nederlandse tuinbouwcluster naar een hoger niveau tillen voor wat betreft cyberweerbaarheid en digitale veiligheid. Daar wordt de sector sterker van én het versterkt onze concurrentiepositie op de wereldmarkt", stelt Feskens. "Het klinkt misschien cliché, maar het is wel waar: we zijn zo sterk als de zwakste schakel."