Maak de juiste keuzes bij led-belichting in je kas.

De toepassing van led-belichting in de tuinbouw neemt toe. De hogere efficiency in lichtopbrengst, langere levensduur en mogelijkheden om belichting af te stemmen op een specifiek gewas zijn grote voordelen. Het aanbod van led-armaturen is groot. De verschillen in kwaliteit ook. Wij geven je tips waar je op kunt letten bij de aanschaf en plaatsing van led-armaturen.

Let bij je keuze van een installateur vooral op deze zaken:

Controleert de installateur of de armaturen geschikt zijn voor de omstandigheden waarin ze gebruikt worden?

De ledlampen moeten geschikt zijn voor je teeltomstandigheden, bijvoorbeeld hoge luchtvochtigheid, temperatuur of instraling van de zon.

Kan hij aangeven wat de verwachte warmteontwikkeling rondom de armaturen is?

Deze warmteontwikkeling hangt nauw samen met het aantal ledlampen dat wordt ondergebracht in 1 armatuur. Houd er rekening mee dat te veel warmte je kasklimaat kan verstoren en de kans op het ontstaan van een brand vergroot.

Zorgt hij voor de juiste elektrische beveiligingen en kabels? Ook bij vervanging van SON-T door led?

Dit verkleint de kans op brand.

Zorgt hij voor een opleveringsinspectie (conform NEN 1010)?

En voor een nulmeting van de powerfactor en harmonische poweranalyse?

Is hij duidelijk over de verwachte levensduur en garantietermijnen?

Er bestaan grote verschillen in garantietermijnen en bijbehorende voorwaarden.

Hoe wordt de uitzetting of krimp opgevangen bij lange rijen aaneengesloten led-armaturen?

Bij rek worden de armaturen weggeduwd, het licht komt niet op de juiste plek. Dit is niet optimaal voor de teelt. Bij krimp gaan elektrische verbindingen los, hierdoor kan brand ontstaan. Er moet ruimte tussen de armaturen zitten om dit op te vangen. Bij de montage van led-armaturen moet je installateur hier rekening mee houden; vraag hem hoe hij dat doet.

De armaturen zijn geschikt zijn voor kas- en teeltomstandigheden.

De led-lampen moeten geschikt zijn voor je teeltomstandigheden, bijvoorbeeld hoge luchtvochtigheid, temperatuur, of het gebruik van de schoonmaak- en gewas­beschermings­middelen.

Je weet wat de verwachte warmteontwikkeling rondom de armaturen is.

Ook de temperatuur is van grote invloed op de efficiëntie en levensduur van led. Hierdoor besteden fabrikanten veel aandacht aan warmteafvoer. Dit kan door koelribben, ventilatoren en watergekoelde armaturen. Elk systeem heeft voor- en nadelen.

Verklein de kans op brand met de juiste elektrische beveiliging en kabels.

Ook bij vervanging van SonT door led.

• De elektrische installatie die gebruikt wordt voor SonT is niet altijd geschikt om de armaturen 1 op 1 te wisselen met led-armaturen. Bij het aanzetten van een led-armatuur loopt er kortstondig een hoge stroom op de lamp voor het opstarten ervan. Dit wordt de inschakelpiek genoemd. Die kan 100 keer zo hoog zijn als de normale stroom. De onderdelen en beveiligingen moeten hiervoor geschikt zijn; de installateur zal de installatie opnieuw moeten beoordelen.
• Voorkom te lange kabellengtes waardoor beveiligingen niet meer hun werk kunnen doen.
• Plaats niet te veel armaturen tegelijk op 1 aardlekschakelaar. Voorkom dat lekstromen de installatie uitschakelen.
• Schakelmateriaal moet geschikt zijn voor de installatie.
• Je installateur verzorgt een opleverings­inspectie (conform NEN 1010) en een nulmeting van de installatie volgens de brochure Assimilatiebelichting, controle en onderhoud. Hierin wordt onder andere de power quality meting uitgevoerd.

Maak de juiste keuzes rondom montage.

• Led-armaturen kunnen een behoorlijk gewicht hebben. Hiervoor moet de constructie en de kas waar ze aan hangen geschikt zijn.
• Let op dat de ophangsystemen voldoende borgen dat het armatuur door stoten niet kan vallen. Monteer eventueel een veiligheidskoord.
• De driver maakt onder andere van de wisselstroom, een gelijkstroom om de led te kunnen voeden. Dat kan in het armatuur ingebouwd zijn, maar het komt ook voor dat er losse drivers geleverd worden. De verbindingen hiervan zijn kritisch, en vlambogen kunnen optreden.

Let op met led bij de aansturing in combinatie met de WKK.

Er is een ontwikkeling in de aansturing van led. Zo kunnen deze gedimd worden, of worden ze niet aangestuurd door een magneetschakelaar maar door netwerken zoals Dali en mesh. Dat kan consequenties hebben bij de uitval van een WKK. Wordt er dan onbedoeld stroom geïmporteerd? Reageert het netwerk nog voldoende snel? Wat gebeurt er als de stroomvoorziening er weer is; gaat in 1 keer de gehele lichtinstallatie aan met alle gevolgen van dien? Deze vragen zal de installateur moeten beantwoorden.

Is je kasdek sterk genoeg?

Als de belasting van het dek zwaarder wordt, nemen de krachten op de constructie toe. Schakel je kassenbouwer in bij elke verandering aan je dek of aan de constructie, om een sterkteberekening voor je te maken.

Pas op voor diefstal van je led-armaturen.

Led-armaturen zijn diefstalgevoelig. Zorg dat er geen grote partijen tegelijk geleverd worden, en hang ze zo snel mogelijk op in de kas waardoor het stelen meer tijd kost. Plaats ze eventueel een goed afsluitbare beveiligde ruimte of zeecontainer.

Neem contact op met je verzekeringsadviseur. Je adviseur kan een risicodeskundige of technisch specialist van Interpolis inschakelen.