Brand in stallen: dit zijn de bekende oorzaken.

Een stalbrand wil je natuurlijk voorkomen. Want brand is een ingrijpende gebeurtenis. Het kan je bedrijf tijdelijk en soms zelfs definitief stilleggen. Een brand waarbij dieren omkomen zorgt voor extra leed en maakt veel emotie los. Het is nog maar de vraag of je na een brand opnieuw vergunning krijgt voor het terugplaatsen van een stal. Daarom is het goed te weten dat er veel mogelijk is bij het voorkomen en beperken van brand op jouw agrarische bedrijf.

Lees wat de oorzaken van stalbrand zijn én hoe je de risico’s kunt beperken.

Brand voorkomen begint met inzicht.

Om brand te voorkomen is het belangrijk om te weten hoe brand ontstaat en wat ervoor zorgt dat een brand snel groot kan worden. 
Overzicht van schadeoorzaken van stalbranden (cijfers 2015-2022).
Elektrische installatie op een agrarisch bedrijf

Bekende oorzaken van stalbrand:

  1. Elektrische installaties.
    Een agrarisch bedrijf is afhankelijk van de elektrische installatie. Voor verlichting, verwarming, ventilatie, beveiliging, maar ook voor de aansturing van drink-, voer- en melkmachines. Verkeerde aanleg, slecht onderhoud, oververhitting en kortsluiting kunnen leiden tot brand.
    Tips voor veilige aanleg, onderhoud en gebruik van je elektrische installatie.

    Regelmatige inspectie van de elektrische installatie geeft inzicht in fouten en onveilige situaties. Met dit inzicht kun je onderhoud uitvoeren voor er problemen ontstaan.
    Lees meer over de Interpolis Elektrakeuring voor agrarische bedrijven.

  2. Menselijk handelen en brandgevaarlijk werk.
    Je kunt veel regelen om je bedrijf brandveilig te maken. Vanuit bouwaard en techniek, maar ook over hoe je het bedrijf dagelijks onderhoudt en gebruikt. Brandgevaarlijk werk, zoals lassen en slijpen, is een slechte combinatie met brandbare materialen, zoals hooi of gassen. Bij mestmixen kan een vonkje van de mixer genoeg zijn voor brand of ontploffing. Ook de plaats van voertuigen met een acculader is iets om over na te denken, omdat acculaders voor zelfontbranding kunnen zorgen. Plaats deze voertuigen dus op veilige afstand van brandbare materialen.
    Tips voor veilig lassen & slijpen, voor veilige mestopslag en voor veilig omgaan met accu's en batterijen.

  3. Verwarming.
    Bij het gebruik van gasstralers, heaters, heteluchtkanonnen, warmtelampen en waterverwarming komt veel hitte vrij en ze kunnen vonken afgeven. Dit kan brand veroorzaken. 
    Tips voor veilig gebruik van verwarmingsbronnen

  4. (Hooi)Broei.
    Broei ontstaat door een natuurlijke opwarming van organisch materiaal, zoals samengepakt hooi of stro. De stijgende temperatuur kan leiden tot zelfontbranding van het hooi. Minder bekend is brand door broei van doeken met oplosmiddelen in een afvalbak. Een slimme oplossing hiervoor is het gebruik van vlamdovende afvalbakken.
    Tips om de kans op hooibroei te verkleinen.

  5. Blikseminslag en inductie.
    Brand door blikseminslag of inductie is meestal een gevolg van vlambogen, oververhitting of vonken in combinatie met brandbaar materiaal. Bliksem is zo’n vlamboog. Het is een elektrische ontlading vanuit wolken, die direct kan inslaan in een gebouw of op een terrein. Met brand als gevolg. Bliksem kan ook een magnetisch veld opwekken waardoor inductie ontstaat. Inductie verspreidt zich via geleidende delen, en kan zo bijvoorbeeld in het elektriciteitsnet komen. Een indirecte inslag van bliksem in de elektrische installatie verhoogt de kans op brand.
    Tips om schade door bliksem en inductie te voorkomen.
Watertappunt om een slang aan te bevestigen

Verspreiders van brand:

  1. Brandbare (isolatie)materialen staan bekend als snelle verspreiders van brand.
    Als isolatiemateriaal smelt, lekt het vuur in druppels naar beneden. Gelukkig zijn er brandveilige alternatieven op de markt. Het beste kies je voor brandklasse A (onbrandbaar). Bij gebruik van isolatiematerialen met brandklasse B is de juiste aanleg erg belangrijk.
    Lees wat de beste materiaalkeuzes zijn.

    Met ‘Fire Safety Engineering’ is het mogelijk om standaard brandvoorzieningen op te waarderen. Erwin Braak legt uit hoe dat werkt, hij is brandveiligheidsexpert bij Interpolis.

  2. Tekort aan bluswater.
    Om een brand snel onder controle te krijgen, moet er voldoende bluswater zijn. Een goede bluswatervoorziening heeft een capaciteit van minimaal 90 m³/uur voor 4 uur achter elkaar. De plaatselijke brandweer kan je hierbij helpen.
    Tips voor bluswater en bereikbaarheid.
  3. Stof, zaagsel, dieren en de luchtwasser.
    Stof, spinnenwebben, zaagsel, hooi, stro, haar en veren vatten makkelijk vlam, waardoor vuur snel om zich heen kan grijpen. Aandacht verdient ook het ventilatiekanaal van de luchtwasser. Dat verbindt de verschillende afdelingen, en trekt continu zuurstof aan. Het ventilatiekanaal is vaak gemaakt van brandbaar materiaal. Door het ventilatiekanaal kan brand zich snel verspreiden; vooral in combinatie met brandbare isolatie of andere brandstoffen is dat erg gevaarlijk.

    Interpolis adviseert om de ventilatiekanalen regelmatig schoon te maken. Het is verstandig om in de ventilatiekanalen geen verlichting of andere elektrische apparatuur te plaatsen.

  4. Onvoldoende compartimentering.
    Bouwen volgens het bouwbesluit is niet voldoende. Want brandveiligheid gaat niet alleen om het scheiden van stallen. Het gaat ook om scheidingen in de stal zelf, die het overslaan van brand moeten beperken. Zo is het aan te bevelen om de technische ruimte, de werkplaats en de opslag van machines brandveilig te scheiden van dierenverblijven. Varkenshouder Evert Hendrikx weet hoe compartimentering werkt.

  5. Opslag van brandbaar materiaal in en buiten gebouwen (hooi en hout).
    Hout, hooi, fust; het zijn allemaal brandbare materialen. Denk goed na over een veilige plek voor de opslag ervan. Zet je deze materialen onbewust op de verkeerde plek? Dan kan dit grote gevolgen hebben voor je goed doordachte brandcompartimenten. Zo neemt de opslag van pallets tussen 2 stallen de veilige ruimte weg. Het vuur zal niet doven, maar via de pallets ‘overspringen’ naar de volgende stal. Hetzelfde geldt voor de opslag van materialen in brandgangen, die zijn daar niet voor bedoeld.

Om stallen brandveilig te maken is veel mogelijk in nieuwe én in bestaande stallen.
Preventie is een belangrijk uitgangspunt voor het verzekeren van een agrarisch bedrijf. Informeer voor je gaat investeren in bouw, aanbouw, of verbouw naar de mogelijkheden. Interpolis helpt je graag en kan je hiervoor in contact brengen met een agrarisch risicodeskundige of een technisch specialist. Neem voor meer informatie hierover contact op met je adviseur bij Rabobank.