Als groei niet mogelijk is: mkb richt zich steeds meer op verstevigen fundament.

Uit de nieuwste cijfers van de Interpolis BedrijvenMonitor, uitgevoerd door Ipsos I&O, blijkt dat slechts 6 op de 10 ondernemers het zeer waarschijnlijk acht dat hun onderneming volgend jaar nog bestaat. Onzekerheden over personeel en laag vertrouwen in de overheid zorgen ervoor dat ondernemers steeds vaker andere keuzes maken met het oog op continuïteit van hun onderneming. Investeringen in groei en uitbreidingen blijven daardoor achter.

Het aantal uitdagingen waar ondernemers mee kampen wordt er niet minder op. Ondanks dat de meeste nog positief zijn over het ondernemersklimaat meet de monitor een dalende trend, vooral rond een aantal kernpunten. Zo geeft 53% van de mkb'ers aan dat het voortdurend in moeten spelen op veranderingen in de markt een bron van zorg is. 4 op de 10 mkb-ondernemers geeft aan zich zorgen te maken over het gebrek aan groeimogelijkheden.

Daar komt bij dat het vertrouwen in de overheid opvallend laag blijft. Slechts 26% van de ondernemers geeft aan vertrouwen te hebben in de Nederlandse overheid – een percentage dat sinds oktober 2024 nauwelijks is veranderd. Die onzekerheid komt des te meer op de voorgrond te liggen sinds de recente val van het kabinet.

Voortdurende onzekerheid zorgt ervoor dat ondernemers vaker de afweging maken tussen investeren in uitbreiding of eerst hun bedrijf sterker maken. Uit cijfers van de BedrijvenMonitor blijkt dat steeds meer mkb'ers kiezen voor dat laatste. 

René Voets, directeur Bedrijven bij Interpolis: 'De uitdagingen waarmee ondernemers worden geconfronteerd, liggen vaak buiten hun directe invloedssfeer. Denk hierbij aan stijgende kosten en onzekerheid over vraag en aanbod. Daarnaast is er al langer sprake van aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt en een laag vertrouwen in het oplossende vermogen van de overheid. Denk bijvoorbeeld aan het stikstofprobleem en aan het vastlopende stroomnet. Je ziet dat combinatie van deze uitdagingen maakt dat veel mkb'ers andere keuzes maken. Als antwoord hierop zien we geleidelijk een nieuwe modus operandi ontstaan bij ondernemers. Ze weten heel goed wat het beste werkt om te zorgen voor continuïteit van hun onderneming.'

Mkb'ers kiezen in de huidige tijd voor stabiliteit en continuïteit. Voets: 'We zien ondernemers inzetten op het verstevigen van het fundament en het wendbaarder maken van de organisatie, bijvoorbeeld op het vlak van leveranciers en kosten,' aldus Voets. Uit de cijfers blijkt bijvoorbeeld dat investeringen in duurzame energie toenemen. In maart 2025 geeft 20% van de mkb'ers aan zich hier actief mee bezig te houden, tegenover 16% in oktober 2024. Ook het verduurzamen van productieprocessen wordt in toenemende mate op waarde geschat. Waar in oktober 1 op de 12 ondernemers aangaf hiermee bezig te zijn, steeg dat aantal in maart van dit jaar naar 1 op de 7. Bij investeringen in het personeel zien we dat duurzame inzetbaarheid van medewerkers de boventoon voert en 1 op 5 ondernemers hierin investeert.

Andere vlakken waar ondernemers op inzetten voor het verstevigen van het fundament zijn binding en behoud van personeel (groot mkb 38%) en het verkennen van nieuwe focusgebieden en markten (19%). Met name het groot mkb is van plan meer te investeren in de online aanwezigheid van het bedrijf (32%).

Voets: 'Ondernemers kunnen én moeten inspelen op de nieuwe realiteit, bijvoorbeeld door relaties in de keten te verstevigen, afhankelijkheden te spreiden, en actief scenario's te ontwikkelen voor mogelijke geopolitieke of economische schokken. Investeer in het verstevigen van zaken waar je grip op hebt, zoals passende contracten met leveranciers en personeel. Zo waarborg je de continuïteit van je onderneming. Ondernemerschap anno 2025 gaat niet langer om de efficiëntste keten of oplossing, maar om de meest robuuste. Dat vergt een andere mindset, maar zorgt voor meer wendbaarheid en weerbaarheid.'