Brandschade voorkomen in je camper of caravan

Spiksplinternieuw of al even gebruikt; caravans en campers gaan in Nederland als zoete broodjes over de toonbank. Het is een fijne manier om op vakantie te kunnen, ook als je dicht bij huis wilt blijven. En het biedt mogelijkheden voor een ‘workation’; werken én ontspannen op de allermooiste plekken. Misschien ben jij één van die nieuwe eigenaren van zo’n vakantiehuis of kantoor op wielen. Hoe zorg je er dan voor dat jouw tijdelijke onderkomen brandveilig is? Wij spraken met 2 experts op het gebied van brandpreventie. Zodat jij goed voorbereid en zorgeloos de weg op kunt.

Een van de mogelijke boosdoeners: een onjuist aangesloten voertuigaccu. 'Als iemand de accu oplaadt en ‘m bij het terugplaatsen verkeerd aansluit bijvoorbeeld. Het verwisselen van de plussen en minnen is een klassieke fout, die ook met regelmaat bij personenauto’s wordt gemaakt. Maar omdat in een kampeerwagen vaak meerdere accu’s aan elkaar worden gekoppeld, kan een verkeerde aansluiting veel grotere consequenties hebben dan alleen een storing', zo vertelt Koman. IJsselstein vult aan: 'Veel eigenaren halen hun accu uit de wagen als ze ‘m stallen. Maar sluit je hem aan het begin van het nieuwe kampeerseizoen niet goed aan, dan trekt je omvormer dat niet en ben je opeens heel ver van huis.'

Volgens Koman is het sowieso verstandig om bij het installeren en koppelen van aanvullende accu’s de hulp van een expert in te roepen. 'Mensen zijn snel geneigd om extra accu’s bij te plaatsen. Ze willen voldoende capaciteit hebben als ze ergens stilstaan. Maar wat ze soms verzinnen om de boel aan de praat te houden… En hoezeer ze een tweede huis van hun camper of caravan maken; ik heb er zelfs met vloerverwarming langs zien komen.' Dat koppelen van accu’s is ook niet altijd mogelijk. ‘Dus veel mensen stranden met kortsluitingsproblemen. Eenvoudig te voorkomen door er van tevoren een deskundige garage of dealer naar te laten kijken.'

Maar niet alleen de accu van je kampeerwagen vormt een risico. Ook opladers, accu’s, zonnepanelen en accu’s voor elektrische fietsen leiden bij onzorgvuldig gebruik tot gevaarlijke situaties. Koman: 'Veel kampeerders nemen hun elektrische fietsen mee. Maar zo’n accu kan tijdens het opladen ontzettend warm worden. Leg ‘m dus op een plek neer waar de ventilatie op orde is. Niet op het bed bijvoorbeeld, of ergens waar de zon er vol op staat. Want het gaat om lithium-ion-accu’s. Dat kunnen ware vuurbollen worden die je niet zomaar met een brandblusser dooft. Omdat er dan zowel kortsluiting als vlammen ontstaan, heb je steeds weer met nieuwe ontvlamming te maken. Het kan tot wel 5 dagen duren voordat zo’n fietsaccu helemaal geblust is. Kun je nagaan wat dat voor je kampeerwagen zou betekenen.' IJsselstein maakte het ooit mee met de accu van een op afstand bedienbaar autootje. 'Je kunt het zo gek niet verzinnen, maar het kan een total losse kampeerwagen tot gevolg hebben. Wees er dus alert op.'

Koman: 'En gebruik altijd goede laders. De originele exemplaren of versies die er uitdrukkelijk voor geschikt zijn. De vakhandel waar jouw apparaat vandaan komt, kan je daarin adviseren.’ Gebruik in ieder geval nooit zo’n goedkoop multifunctioneel exemplaar dat snel warm wordt. Rol snoeren, kabels en haspels daarnaast altijd goed uit om oververhitting te voorkomen. En weet ook: laders hebben niet het eeuwige leven. 'Ze kunnen een keer kapotgaan. Als je een hele voorraad vakantiekleding erbovenop hebt liggen en zo’n oplader wordt te warm, dan kan dat rook en brand tot gevolg hebben.'

Ook gasaansluitingen leveren regelmatig fikse schades op. Een koelkast op gas die niet goed ontbrandt doordat de brander onvoldoende schoongemaakt is, bijvoorbeeld. Probeer je zo’n koelkast te vaak via de startknop op gang te krijgen, dan verzamelt zich een hoop gas onder het apparaat. Komt er op enig moment toch een vonkje vrij, dan heb je een explosie te pakken. IJsselstein: 'Een kampeerwagenspecialist weet precies waar die moet zijn. Laat dat regelmatig schoonmaken dus aan de expert over. Maar regel het wel! En laat je koelkast nakijken als ‘ie niet goed starten wil. Want ik heb wel eens meegemaakt dat door achterstallig onderhoud een hele wand van een caravan verbrandde.'

Ook gasaansluitingen zijn vaak de oorzaak van een camper- of caravanbrand, zo blijkt. Koman: 'Bij de montage van gasflessen en -slangen moet je secuur werken. Gebruik passend gereedschap en controleer goed of alles juist aangesloten is. Want al wissel je jouw oude gasfles en -slang in voor nieuwe exemplaren, een te snelle wisseling die je maar half-half uitvoert kan grote gevolgen hebben.' IJsselstein heeft daarvoor een tip. 'Bevochtig de aansluiting met een beetje zeepsop. Komen er bellen? Dan heb je met een lek te maken.'

Ook rijden er nog veel campers en caravans met halogeenverlichting rond. 'Ze zijn gezellig gemaakt. Met lampjes die rondom weggewerkt zijn in keukenkastjes, enzovoorts. Heel mooi, maar die lampen worden hartstikke warm', aldus Koman. 'Ik ken gevallen waarbij er keukenrollen of zelfs kledingstukken tegenaan werden gelegd. Met geschroei en gerook tot gevolg. Een camper of caravan wordt daar zó smerig door, dat het vaak einde vakantie betekent.' Hij besluit: 'Kies dus bij voorkeur voor ledverlichting; dat is nog energiezuiniger ook. Of kijk heel goed waar je je spullen neerzet.'

Dan zijn er ook nog de vakantievierders die hun hele kampeerwagen tot de nok toe volstoppen. Van hun halve garderobe tot aan 10 kilo aardappels voor op de camping. 'Met het toevoegen van extra spullen kun je het brandrisico vergroten. Terwijl het in zo’n kleine ruimte al ontzettend snel gaat', benadrukt Koman. 'Het is soms een kwestie van minuten. Maak het dus wel gezellig, maar stop niet ieder hoekje vol. Wees verstandig en zorg voor voldoende ruimte en ventilatie. Vooral in de buurt van de omvormer bijvoorbeeld.' IJsselstein: 'Ga dus ook niet met een extra auto op pad om toch die tweede koelkast voor in de voortent en wat extra spullen mee te kunnen nemen. Want echt brandveilig is dat niet.'

In het verlengde daarvan vraagt IJsselstein ook aandacht voor het decoreren van kampeerwagens. 'Extra gordijntjes, kussens, noem maar op: het voedt vuur. En sommige mensen hangen zelfs spiegels op aan de buitenkant van hun caravan. Schijnt de zon erop en weerkaatst die je kampeerwagen in? Ook dan kun je brandschades krijgen.’ De spiegel werkt dan als een soort brandglas en kan inbranding veroorzaken op de plek waar het licht naartoe reflecteert. ‘Let dus echt op met die extra decoratie.' Neem daarbij enkel goede spullen mee, en zorg ervoor dat ze stabiel staan. Want ook gammele meubels leiden vaak tot schade. 'Waxinelichtjes op zo’n krakkemikkig tafeltje bijvoorbeeld. Dat gaat fout.'

Je leest het; er is een flinke lijst van zaken waarop je moet letten. We sluiten af met een aantal brandwerende producten. Neem ze mee en verklein zo de kans op brandschade:

• een brandblusser (lees welke brandblusser geschikt is voor welke ruimte);
• een blusdeken;
• een uitgebreide ehbo-set;
• een rook- en CO-melder.
  Hang de rookmelder niet pal boven het gasfornuis, maar kies er een handige plek voor uit. Leveranciers van de melders of kampeerwagendealers kunnen je de juiste plek voor een specifieke melder aanwijzen.

En IJsselstein heeft nog een laatste tip: 'Sociale controle is ook een belangrijke. Het helpt. Zo zie jij dingen bij anderen gebeuren en anderen bij jou. Dat kan ook nog wel eens goed uitpakken.' Ga dus gewoon dat praatje met je tijdelijke buren aan. Het kan een hoop leed voorkomen. En het is nog gezellig ook!