Alles over de accu van je elektrische fiets

In veruit de meeste elektrische fietsen wordt een lithiumionaccu gebruikt; een oplaadbare batterij met een lange levensduur. Van Helvoirt: 'Het grootste risico bij gebruik van zo'n accu is het ontstaan van een 'thermal runway'. Dat proces heeft zelfverhitting en eventueel brand tot gevolg.' Een lithiumionaccu bestaat uit lossen cellen, zo legt ze uit. 'Door stoten, vallen of een productiefout wordt een batterijcel mogelijk instabiel, en bouwt de druk in de cel zich op. Dat kan leiden tot een explosie met vuur. De overige cellen ontvlammen vervolgens bij wijze van kettingreactie ook.'

Het is dus verstandig om zuinig op zo'n accu te zijn, zo laten de experts weten. Van Helvoirt vervolgt: 'De elektrische fiets was ooit iets voor senioren. Maar tegenwoordig zie je ook veel scholieren die ver van school wonen erop fietsen. Over het algemeen zijn ouderen een stuk zuiniger op hun spullen dan schoolgaande kinderen. Die laatste groep kan wat onbesuisd zijn, zo nu en dan. Dus daar zit een mogelijk gevaar.' Een ander risico: tweedehands accu's. 'Bij een koop via bijvoorbeeld Marktplaats moet je de ander op z'n blauwe ogen vertrouwen dat er niets geks met de batterij gebeurd is. Wees dus kritisch en stel vragen. En ga op je gevoel af wanneer je het niet vertrouwt. Dat kan je een hoop leed besparen', aldus de risicodeskundige.

Toch kan ook juist die gewenste voorzichtigheid tot gevaarlijke situaties leiden, zo vertelt Ringeling. 'Een bekende van me was bijvoorbeeld zó zuinig op zijn nieuwe fiets, dat hij hem in de slaapkamer oplaadde. Uit angst voor diefstal uit de tuin, denk ik. Daar ben ik toen meteen heel duidelijk over geweest: je kunt je accu het beste onder toezicht opladen, dus niet in de slaapkamer wanneer je daar slaapt. Als je hem binnen oplaadt, dan het liefst in een ruimte met zo min mogelijk brandbaar materiaal. En altijd op een stabiele ondergrond. In de hal of in een inpandige berging bijvoorbeeld.'

Ben je erg voorzichtig met je fiets en de bijbehorende accu? Gebruik dan een speciaal accuslot. En een extra kettingslot voor je fiets zelf, zo gaat hij verder. 'Dat laatste nog bovenop het slot dat erbij geleverd wordt. Daar zijn namelijk lopers van in omloop, dus met een beetje pech heeft een dief hem zo open.' En kies uiteraard voor een kettingslot van kwaliteit. 'Bij voorkeur een ART-goedgekeurd exemplaar met 2 sterren' zo voegt hij toe. 'Want daar maak je jouw fiets stelen erg moeilijk mee.'

De zogenaamde 'solid state-accu' voor elektrische fietsen komt er binnenkort aan, blikt Ringeling vooruit. In die variant zijn geen brandbare vloeistoffen aanwezig, waardoor hij een stuk minder ontvlambaar wordt. Maar hij laat nog even op zich wachten. Tot die tijd is het dus vooral een kwestie van waakzaam zijn en je fietsaccu zo nu en dan op beschadigingen controleren. Ringeling: 'Of laat bij twijfel je accu bij een fietsenmaker doormeten. Door de software in de accu kan die zien hoe vaak de accu al is opgeladen, en wat de kwaliteit ervan nog is. Zo kun je eventueel op tijd actie ondernemen.' Dat betreft dan bij voorkeur een nieuwe accu bestellen via de leverancier van je fiets, laat Van Helvoirt weten. 'Want alleen dan weet je zeker dat alles goed en veilig met elkaar werkt.'

Een accu reviseren – repareren door de defecte cellen te vervangen voor nieuwe – is ook een mogelijkheid als je accu niet goed meer werkt. Er zijn tal van bedrijven die deze service aanbieden. Van Helvoirt: 'Maar daar zijn wij geen voorstander van. Reviseren is niet zonder risico. Een accu bestaat namelijk uit losse cellen en een batterijmanagementsysteem. Dat systeem zorgt voor monitoring en bewaking van die cellen, onder meer vanwege het risico op overladen. Als je 1 of enkele cellen vervangt, is het maar de vraag of ze dezelfde specificaties als de oorspronkelijke exemplaren hebben.' Ook Ringeling vindt reviseren geen aanrader. 'Het is best riskant. Je hebt weinig zicht op de kwaliteit van de revisie en het eindresultaat. En gaat het mis, dan is het uiteindelijk ook niet bepaald goedkoper. Ik zou adviseren: neem geen risico en bestel een nieuwe.'

De levensduur van een elektrische fietsaccu is erg afhankelijk van het type accu of fiets. En van de manier waarop je met je accu omgaat. Maar gemiddeld mag je rekenen op zo'n 7 tot 8 jaar, laat Ringeling weten. En een nieuw exemplaar kost in de meeste gevallen tussen de € 500,- en € 600,-. Wil je alles uit de levensduur van je fietsaccu halen en tegelijkertijd zo (brand)veilig mogelijk handelen? We zetten een aantal tips van de experts op een rij.

Gebruik

• Voorkom beschadigingen door vallen, stuiteren en stoten. Een stoeprand op en af kan meestal geen kwaad. Maar een klap door een val uit het fietsenrek bij de supermarkt doet de accu geen goed.
• Controleer de behuizing van de accu met regelmaat op beschadigingen. Zie je een deuk, vervorming of andere beschadiging? Gebruik hem dan niet meer.
• Beschadigingen gezien? Bestel een nieuw exemplaar via je leverancier. Dit is veiliger dan reviseren.
• Merk je dat de actieradius van je batterij afneemt? Omdat je opeens minder ver komt na een oplaadbeurt? Wees voorzichtig en laat je accu doormeten door een expert.
• Gebruik de batterij die bij de fiets geleverd wordt. Of vervanging van het merk en type dat bij jouw fiets past.

 
Opladen

• Laad enkel overdag op. Nóóit als je slaapt. Als je wakker bent, merk je het eerder als er iets misgaat en kun je nog handelen.
• Gebruik alleen de door de fabrikant aangeleverde kabels. Geen imitatie-exemplaren dus. En ook niet even snel je fiets bij een kennis met een ander merk fiets aan de lader leggen. De lader en de batterij zijn in de fabriek speciaal op elkaar afgestemd; de software is enkel voor een specifieke accu bedoeld. Die combinatie moet je dus in ere houden.
• Voorkom overladen; meer dan 1 dag aan de lader, daar kan een fietsaccu niet goed tegen.
• Voorkom ook onderladen. Want als de batterij langzaam leegloopt omdat je hem al maanden niet hebt gebruikt, dan kan dat ook tot kapotte accucellen leiden.
• Wordt de accu tijdens het opladen warmer dan voorheen? Gebruik hem dan niet meer en voer hem af naar de milieustraat.
• Verlengsnoeren voor het opladen van een fietsaccu gebruiken is géén goed idee. Sluit je accu altijd direct op een wandcontactdoos aan.
• Laad niet bij te hoge of te lage temperaturen. Waar mogelijk dus bijvoorbeeld in je garage, en niet in de koude schuur of in de buurt van je open haard.

 
Een brand voorkomen is één ding. De impact ervan beperken is een tweede. Ook om een onverhoopte brand niet uit de hand te laten lopen, hebben de experts een paar aanbevelingen:

• Leg de accu tijdens het laden op een stabiele (liefst betonnen) ondergrond, en niet in de buurt van brandbare materialen. Gaat het mis dan vertraagt dat de brand.
• Zorg voor een werkende rookmelder in de ruimte waar je oplaadt.
• Leg een beschadigde accu in een metalen bak met zand en dek hem daar volledig mee af. Voer de batterij vervolgens zo snel mogelijk af naar het klein chemisch afval.

Ben je de trotse eigenaar van een elektrische fiets? Dan moet je er natuurlijk niet aan denken dat er iets mee gebeurt. Of dat beschadigingen aan de accu tot gevaarlijke situaties leiden. Al kom je met de bovenstaande tips een heel eind, helemáál voorkomen is helaas niet mogelijk. Met onze fietsverzekering ben je tegen diefstal en schade verzekerd. Ook de accu valt dan onder de dekking. Je leest er hier alles over.