Zelf zonne-energie opwekken: dit zijn de opties
De zon is zó krachtig dat hij ons gemakkelijk van alle benodigde energie kan voorzien. Maar wie in zonne-energie wil investeren, heeft tegenwoordig veel mogelijkheden om uit te kiezen. We gingen op onderzoek uit en maakten een overzicht van wat er allemaal kan, de voor- en nadelen, de aandachtspunten en de gemiddelde kosten.
22-09-2020
7 minuten
Wie in zonne-energie wil investeren, heeft verschillende opties
De zon staat 150 miljoen kilometer bij ons vandaan. Toch bereikt 9.000 keer meer zonne-energie de aarde dan nodig is om in onze behoefte te voorzien. Best logisch om die gratis en onuitputtelijke vorm van energie zo goed mogelijk te benutten. Wie in zonne-energie wil investeren, is tegenwoordig niet meer gebonden aan de traditionele zonneboiler of -panelen op eigen dak. Wij zetten de huidige mogelijkheden, de voor- en de nadelen voor je onder elkaar. Achmea-risicodeskundige Richard Dekker voorziet je daarbij van het nodige advies.
Optie 1: de aanschaf van zonnepanelen
Zonnepanelen op een plat of hellend dak plaatsen: het is een van de bekendste manieren om thuis zonne-energie op te wekken. De panelen zijn doorgaans 1,65 meter bij 1 meter groot, vol cellen die zonlicht in elektriciteit omzetten. Wekken ze stroom op, maar wordt die stroom op dat moment niet door de eigenaar gebruikt? Dan wordt de opbrengst automatisch tegen een vergoeding aan het elektriciteitsnet geleverd. Er wordt nog gewerkt aan efficiënte en betaalbare mogelijkheden om grotere hoeveelheden stroom op te slaan voor eigen gebruik op een later moment.
De onderstaande prijs- en rendementsgetallen zijn gemiddeldes. Er zijn namelijk flinke verschillen als het om zonnepanelen gaat. Houd dat voor ogen als je jouw eigen rekensom maakt. Weet ook dat je de btw van een deel van de kosten terug kunt vragen. Want als je energie levert aan jouw energieleverancier, dan word je als ondernemer gezien. En ben je ervan bewust dat sommige gemeenten subsidie geven. Dat heeft een positieve invloed op jouw investeringskosten en de terugverdientijd. Bekijk trouwens ook eens de mogelijkheden van hybride panelen. Daar kun je zowel warmte als elektriciteit mee opwekken. Met hoog rendement, maar daar hangt wel een ander prijskaartje aan.
| Investering per zonnepaneel: | gemiddeld € 470,- (bij een set van 10 stuks) | |
| Investering per m2: | gemiddeld € 285,- | |
| Opbrengst per paneel bij optimale ligging: | gemiddeld 260 kWh per jaar | |
| Opbrengst per m2 bij optimale ligging: | gemiddeld 157,6 kWh per jaar | |
| Prijs per kWh: | € 0,225 (afhankelijk van leverancier) | |
| Jaarlijkse besparing per paneel: | ongeveer € 58,50 | |
| Jaarlijkse besparing per m2: | ongeveer € 35,45 | |
| Terugverdientijd: | gemiddeld 8 à 9 jaar | |
| Levensduur zonnepanelen: | gemiddeld 30 jaar |
Besteed aandacht aan goede installatie
Wil je jouw investering terugverdienen? Dan moet de installatie van zonnepanelen op de juiste manier gebeuren, zo benadrukt Dekker. "Niet alleen de materialen moeten goed zijn, de installateur moet ook weten wat hij doet. Niet over de panelen lopen en kruipen, want dan presteren ze vervolgens nooit meer optimaal. Zo nodig de meterkast aanpassen. Geen lange stukken kabel tussen de pannen door leggen, maar speciale doorvoerpannen gebruiken om de bekabeling veilig naar binnen te leiden. En de omvormer – die de opgewekte gelijkstroom in wisselstroom omzet – op een geschikte, veilige plek installeren. Dat voorkomt slecht presterende installaties, brandgevaar en mogelijke waterschades."Veel problemen zijn dus te voorkomen. "Je moet alleen even weten hoe", vertelt Dekker. "Er is nog geen keurmerk dat volledige zekerheid geeft. Maar een echte vakman komt tijdens een offertetraject bij je op locatie kijken. Veel dingen kan hij anders namelijk onmogelijk zien. Wat de beste plek voor de omvormer is, bijvoorbeeld." Laat achteraf ook altijd een onafhankelijke partij een opleveringskeuring uitvoeren, is het advies van Dekker. Zijn er mankementen? Dan moet het installatiebedrijf ze voor je oplossen. "Zo’n keuring kost wat geld, maar je verdient ‘m vaak terug. En in het ‘slechtste geval’ weet je zeker dat je een goede installateur getroffen hebt."
Dubbelduurzame daken voor extra rendement
Is jouw dak een oase van groen? Ook dan zijn er opties om zonne-energie op te wekken. Wist je dat je een sedumdak zelfs goed met zonnepanelen combineert? Want de opbrengst van jouw panelen wordt groter als de temperatuur van het dak laag blijft. Het kan je wel 6% extra rendement opleveren! Heb jij interesse in zo’n dubbelduurzaam dak? Omdat het goed is voor het milieu én je portemonnee? Lees wat de combinatie van een groen dak en zonnepanelen oplevert.Optie 2: zonnepanelen huren of leasen
Ook voor wie de eenmalige investering in zonnepanelen te groot is, zijn er mogelijkheden. Huren of leasen is dan een optie. Je betaalt een maandbedrag, maar bespaart iedere maand meer dan je uitgeeft. En vaak kun je de panelen na een aantal jaar voor een mooi bedrag overkopen. In Nederland zijn inmiddels aardig wat partijen op huur- en lease-gebied actief.
Dekker: “De mogelijkheid is er. Maar onthoud wel dat het laten verwijderen van de panelen bij een verhuizing best een kostenpost kan zijn. En er is een extra partij die mee wil delen in de winst. Jouw eigen financiële voordeel zal bij deze constructie dus minder groot zijn. En als alles tegenzit, kan het je zelfs meer kosten dan het je opbrengt. Reken het dus altijd heel goed door!”
Optie 3: zonnedakpannen
Wil je van zonnepanelen profiteren, maar ben je bang dat ze je dak ontsieren? Dan is de zonnedakpan mogelijk een oplossing. Een zonnedakpan is een dakpan met zonnecellen, daar komt het in het kort op neer. De werking is gelijk aan die van de cellen in een zonnepaneel. Maar omdat de cel in de vorm van de pan gebogen is, valt hij minder op. De zonnedakpan biedt bijvoorbeeld uitkomst voor eigenaren van monumentale panden die geen vergunning voor zonnepanelen krijgen. In de huidige vorm kan niet op elk stuk van de pan stroom worden opgewekt. Ook door verminderde ventilatie onder de pannen leveren ze verhoudingsgewijs minder op. Maar de zonnedakpan is nog volop in ontwikkeling.
De pannen verschillen ontzettend in vorm, rendement én prijs. De tabel hieronder is dus slechts een ruwe inschatting. Wil je weten wat zonnedakpannen jou gaan kosten en opleveren? Vraag dan informatie en offertes aan bij erkende bedrijven. Dan kijken ze naar jouw woning en situatie.
| Investering: | gemiddeld 2 tot 3 keer zo groot als bij zonnepanelen | ||
| Opbrengst per m2: | een kleine 100 kWh per jaar (indicatief) | ||
| Prijs per kWh: | € 0,225 (afhankelijk van leverancier) | ||
| Jaarlijkse besparing: |
ongeveer € 22,- per m2 zonnepannen |
||
| Terugverdientijd: |
2 tot 3 keer zo lang als bij zonnepanelen |
||
| Levensduur zonnedakpan: |
15 tot 25 jaar |
Zorg voor professionele installatie
Ook bij zonnepannen is het van belang om met een professionele partij in zee te gaan, stelt Dekker. “Want het kan zomaar een dakdekker zijn die ze installeert. Dat is een andere tak van sport. Daarbij heeft iedere pan stekkers. Al die verbindingen goed en veilig installeren, is een kwestie van vakwerk.” Niet voor goedkoop gaan dus, maar voor kwaliteit. “Want je slaapt onder dat dak…”Optie 4: collectief zonne-energie opwekken in een coöperatie
Misschien is jouw eigen dak ongeschikt of te klein voor de eerdergenoemde opties. Je woont bijvoorbeeld in een huurhuis en de eigenaar geeft geen toestemming voor het plaatsen van panelen of pannen. Of je wordt het niet eens over de afwikkeling als je verhuist. Je kunt dan tóch van de voordelen van zonne-energie profiteren, namelijk door extern zonne-energie op te wekken.
Sluit je bijvoorbeeld aan bij een lokale coöperatie die gezamenlijk panelen inkoopt en ze in een zonnepark plaatst. Met aandelen in zo’n park kun je korting krijgen op je energiebelasting en besparen op je energierekening. Bekijk het overzicht van coöperaties en initiatieven. Een tip van Dekker: “Let op dat er oog is voor brandveiligheid en voldoende ruimte voor onderhoud en vervanging bij defecten. Stel daar kritische vragen over.”
Optie 5: een zonneboiler voor warm water in huis
En dan de zonneboiler. Die bestaat uit een collector en een voorraadvat waarmee zonne-energie omgezet wordt in warm water. De collector met vloeistof wordt op het platte of hellende dak van een woning geplaatst, zodat de zon het geheel kan verwarmen. De vloeistof brengt de warmte vervolgens naar het voorraadvat. Al vangt je collector op bepaalde momenten in het jaar minder zonlicht, je hoeft nooit bang te zijn dat je zonder warm water komt te zitten. Want je ketel of warmtepomp neemt het zo nodig over.
Je kunt boilers voor ieder soort huishouden en in verschillende uitvoeringen aanschaffen. In de berekening zijn we uitgegaan van een collector met een voorraadvat van 150 liter. De terugverdientijd is mogelijk korter dan in de tabel wordt aangegeven. Dit is omdat subsidiemogelijkheden de investeringskosten kunnen drukken. Het subsidiebedrag kan bij aanschaf in 2020 bijvoorbeeld oplopen tot € 1.100,-. Dat betekent in het rekenvoorbeeld opeens een terugverdientijd van nog maar 15 jaar.
| Totale investering: | gemiddeld € 3.300,- (voor een boiler voor 4 personen, inclusief installatie, exclusief onderhoud) |
|
| Jaarlijkse besparing in m3 bij optimale ligging: | gemiddeld 180 m3 gas |
|
| Prijs per m3 gas: | € 0,814 (afhankelijk van leverancier) |
|
| Jaarlijkse besparing: |
ongeveer € 146,50 |
|
| Terugverdientijd: |
gemiddeld 22,5 jaar |
|
| Levensduur zonneboiler: |
25 à 30 jaar |
Optie 6: zonnegevels door TNO
Zonne-energie is ‘hot’. Dat merk je ook aan de ontwikkelingen op dat gebied. Er verschijnen niet alleen nieuwe modellen van de bestaande zonnepanelen, -boilers en -pannen op de markt. Er wordt zo nu en dan ook een nieuw concept geïntroduceerd. Zo bracht onderzoeksbureau TNO recent zonnegevels op de markt. Dit zijn panelen die op bestaande gevels worden geplaatst. De kleur en het formaat kunnen aan iedere situatie worden aangepast. Zo vallen ze minimaal op.
Het rendement is ongeveer een kwart minder dan bij de klassieke zonnepanelen. Nu zijn deze zonnegevels vooral aantrekkelijk om in bijvoorbeeld flatgebouwen te verwerken. Volgens Dekker moeten er nog wel de nodige stappen worden gezet op het gebied van de brandveiligheid. Maar wie weet wat de toekomst brengt.
Zonnepanelen: van installatie tot verzekering!
Het aandeel van zonne-energie wordt overschat
Niet alleen voor onze eigen portemonnee, ook voor het milieu valt er nog een hoop te winnen door het gebruik van zonne-energie. Nederlanders schatten dat 17% van de gebruikte energie van de zon komt, zo bleek recent uit onderzoek. In werkelijkheid is dat nog geen 1%. De zon is ons gegeven. Laten we deze dan ook goed gebruiken!
Als je zelf energie gaat opwekken, dan is volgens zonnestroom-expert Dekker vooral 1 ding van belang. “De installatie moet vakkundig gebeuren. Om je investering terug te verdienen én om de veiligheid te waarborgen. Want er zijn een hoop factoren die moeten kloppen voor optimaal rendement en minimale risico’s. Wil je alleen maar goedkoop uit zijn, dan loop je het risico nat te gaan”, stelt hij. “Als het over zonne-energie opwekken gaat, is kwaliteit het sleutelwoord.” Houd dus steeds de tips van Dekker in je achterhoofd. Laat de installateur langskomen, laat na installatie een onafhankelijke inspectie uitvoeren en ga niet altijd voor de goedkoopste partij. Want ‘goedkoop is duurkoop’. Dit gezegde bestaat natuurlijk niet voor niets.
Ook interessant voor jou?
Lees meer over het voorkomen van schade en ongemak op het gebied van wonen:
