Een laadpaal voor je elektrische auto aan huis

In Nederland is elektrisch rijden populair. In 2020 waren we 1 van de 4 Europese landen waar minstens 25% van de nieuw verkochte auto's een stekker had. En als het gaat om de laaddichtheid zijn we ook de grootste. Alleen al het aantal laadpunten aan huis werd in 2020 op zo'n 170.000 geschat. En dat aantal is sindsdien alleen maar verder gestegen. Diegenen die ook een eigen laadpaal of -box overwegen, geven we graag wat extra informatie mee. 

Bij de overstap naar elektrisch rijden is het een punt van aandacht: zorgen voor een opgeladen accu als je op pad gaat. Een openbaar oplaadpunt bij jou in de buurt vraag je meestal gratis via de gemeente aan. Maar of dat punt er ook komt, hangt van een aantal zaken af. Er zijn verschillende voorwaarden aan verbonden, het proces neemt meestal flink wat tijd in beslag en het is soms een ware papierwinkel. Ook als de paal er uiteindelijk komt: wachten op een plekje is soms niet ideaal. En je moet je auto daarbij weer verplaatsen nadat hij opgeladen is. Dit om boetes voor laadpaalkleven te voorkomen. Genoeg redenen om ook de andere optie te bekijken. 

Een laadpaal aan huis kan uitkomst bieden. In principe is thuisladen in of bij iedere woning mogelijk. Toch zijn er wel wat zaken om rekening mee te houden in de aanloop naar de installatie van een eigen oplaadpunt. Onder meer op de volgende gebieden moet je een keuze maken:

• Het specifieke laadvermogen
  De laadcapaciteit van een paal of box moet voldoende zijn voor de auto die je eraan koppelen wil.
• Een losse paal of montage tegen een muur
  Waar ga je laden? In de buurt van een muur, of toch niet? Door de keuze tussen deze 2 opties kun je het gebruik van een (te) lange laadkabel vermijden.
• Een offline of online lader
  Ga je voor een offline verbinding? Wanneer je de stekker aansluit begint de accu op te laden. En haal je de stekker uit het contact, dan stopt het oplaadproces ook meteen weer. Bij een online paal kun je het geheel op afstand bedienen. Ook de laadgeschiedenis is ermee in te zien. En de stroomkosten worden automatisch verrekend. Handig als je de auto ook zakelijk gebruikt.
• Een vaste of losse kabel
  Ga je voor een vast exemplaar? Dan moet je een aparte kabel aanschaffen om op andere plekken te kunnen laden. Wanneer je onderweg gebruikmaakt van een openbaar laadstation, bijvoorbeeld.
• Wel of geen laadpas gebruiken
  Rijd je elektrisch, dan heb je waarschijnlijk een laadpas om bij openbare palen te laden. Maar dat pasje kun je ook gebruiken voor het activeren van je eigen laadpaal. Zo houd je het gebruik zelf in de hand. En voorkom je dat anderen bij je afwezigheid jouw paal gebruiken. 
• Een enkele of dubbele lader
  Meerdere elektrische auto’s voor de deur? Of wil je ook jouw bezoek de mogelijkheid geven om hun elektrische auto op te laden? Dan biedt een dubbele lader uitkomst.
• Zonne-energie gebruiken om te laden
  In dit geval heb je een variant nodig waarbij je kunt schakelen tussen net- en zonnestroom. Weet ook: bidirectioneel laden is nieuw in deze markt. Wanneer je thuis zonopbrengst hebt en het energienet onvoldoende oplevert, kun je jouw elektrische auto als tijdelijke accu gebruiken. Zo dient jouw voertuig als opslag. En draaien jouw apparaten vanuit daar ook in minder zonnige periodes op groene energie.
• Slim omgaan met stroom
  Kies je voor een lader met een zogenoemde 'load balancer', dan laadt je auto sneller op wanneer er in je woning weinig stroom wordt verbruikt. In de avonduren bijvoorbeeld. En bij veel gebruik van energie duurt het laadproces juist langer. Dit zodat de stoppen nooit doorslaan. De aanwezigheid van een load balancer wordt steeds meer de standaard, maar is nog niet in iedere lader aanwezig.

Ben je door die eerste vragen heen, dan wordt het iets technischer, zo vertelt Egbert Hietberg, chief commercial officer van advies- en installatiebureau 50five. 'Een privélaadpaal plaats je via de meterkast in je eigen stroomnetwerk', zo licht hij toe. 'Er moet dus wel een groep beschikbaar zijn, of zo nodig bijgeplaatst worden. En je kast moet voldoen aan de huidige normen. Is dat niet het geval, dan zijn er aanpassingen nodig. Veiligheid is immers heel erg belangrijk bij zulke hoeveelheden stroom.'

Veiligheid is ook wat de plaats van de lader betreft van belang. 'De meeste mensen hebben hun auto buiten staan. Maar laden in je garage gaat ook prima. Op voorwaarde dat je de installatie door een gecertificeerd monteur laat uitvoeren. Die kijkt namelijk ook mee naar de beste plek voor de paal of box. En denkt mee over bijvoorbeeld de toevoeging van een magneetsensor aan het systeem, die bij brand direct alles uitschakelt. Want brand in of in de buurt van je autoaccu wil je voorkomen. Buiten, maar zéker binnenshuis.'

En dan is er ook nog de aansluiting; een 1 fase- en een 3 fasen-variant. 'De grootte van de aansluiting bepaalt hoeveel stroom er in 1 keer door je meterkast heen kan. Het laden via een 3 fasen-oplader gaat dan ook sneller dan met een 1 fase-lader. Maar niet alleen het type lader is van belang. Het model auto is dat ook. Want niet ieder model kan de hoge snelheid bij de paal uitvragen.'

Veel Nederlandse huishoudens zijn met een 1 fase-aansluiting op het energienet aangesloten. Er staat dan '220/230V' op de kWh-meter. Bij een 3 fasen-aansluiting is dat '3x220/230V', '380/400V' of '380'. Hietberg: 'Je kunt je aansluiting overigens wel aanpassen, mocht dat wenselijk zijn. Je laadpaalleverancier kan daar de voorbereidingen voor treffen, maar ook de netbeheerder moet dan langskomen. Het is immers niet verstandig zelf al te veel achter het zegel in je meterkast te doen.'

Volgens de laadpalenexpert waren het in het begin vooral leaserijders die elektrisch reden. 'Door de lage bijtelling was deze vorm van vervoer voor die groep erg aantrekkelijk. Maar de fiscale voordelen verdwijnen langzaamaan. En het aanbod van elektrische auto’s groeit. Je ziet steeds meer betaalbare modellen op de markt verschijnen. En met de hoge brandstofkosten stappen veel particulieren nu over.'

Lange tijd was het niet alleen het gemak dat het succes van de thuislaadpaal verklaarde. Laden aan huis was ook veel goedkoper dan laden aan een openbare paal. Toch is dat inmiddels soms de vraag, stelt hij. 'Het ligt er heel erg aan welk energietarief je betaalt. Want veel Nederlanders hebben recent nieuwe energiecontracten tegen hoge prijzen afgesloten. En op de openbare laadpalen zitten inmiddels lange contracten. Dat drukt juist de prijs.' Wel is er 1 manier van laden die privé hoe dan ook het goedkoopst blijft, zo laat hij weten. 'Snelladen. Daar betaal je publiek fors meer voor dan op je eigen oprit het geval is.'

Wat dat snelladen betreft: dat is over het algemeen niet iets wat je aan huis doet. 'Thuis heb je eigenlijk altijd een AC-lader; een die draait op wisselstroom. DC-laders (ook wel snelladers genoemd) werken met gelijkstroom en kunnen het laadtempo dus opvoeren. Maar die vragen ook veel grotere vermogens. Die capaciteit hebben de meeste huishoudens niet.'

Schaf je een privélaadpaal aan, dan ben en blijf je eigenaar van de kleine kast. 'Je kunt je lader meenemen als je bijvoorbeeld verhuist. Door hem los te schroeven of uit de grond te halen. En vervolgens te verplaatsen naar je nieuwe adres.' Houd er wel rekening mee dat alle technische aanpassingen in je meterkast en eventueel graafwerk voor bekabeling vanaf de meterkast naar buiten toe in je nieuwe woning misschien weer opnieuw moeten worden uitgevoerd. 'Daar gaan mogelijk dus nog wel wat kosten in zitten', aldus de expert. 

De kosten voor een privélaadpaal zijn overigens erg afhankelijk van de precieze omstandigheden, zo laat Hietberg ook weten. 'Zo betaal je bijvoorbeeld gemiddeld € 1.600,- exclusief btw, inclusief installatie. De meters graafwerk, eventuele bestrating en de aanpassingen in de meterkast komen daar bovenop. Maar om echt iets over de prijs te kunnen zeggen, moet de situatie per model bekeken worden. Want het aanbod is groot tegenwoordig.' De terugverdientijd berekenen, ook dat is iets wat helemaal van het model auto afhankelijk is, stelt hij. 'Dat kan werkelijk alle kanten op.'

'Elektrisch rijden is een relatief nieuwe markt. En je hebt verschillende onderdelen in die keten; de auto, de laadpaal, de installatie, enzovoorts. Dat maakt het soms wat onoverzichtelijk. En lastig te vergelijken', zo besluit de expert. 'Maar probeer dat wel echt te doen. Want het is een flinke investering', zo drukt hij lezers op het hart. 'En kies wijs en met oog voor de toekomst. Zo rijd je vandaag misschien enkel privé, maar kan een paal voor officiële verrekening in de toekomst heel handig zijn. Als je van werkgever wisselt bijvoorbeeld, en gaat leasen. Nog 1 tip: schaf waar mogelijk de grootst mogelijke lader aan. Dat kost wat extra’s, maar dan ben je wel helemaal toekomstbestendig. Welke auto je ooit ook rijden mag.'

Dat voorbereid zijn, dat zit hem trouwens ook in het moment van het aanvragen van de paal. Want volgens Hietberg is het de laatste tijd dringen. 'Door onder meer het wereldwijde chiptekort en het gebrek aan monteurs liggen de levertijden soms wel 3 kwartalen vooruit. Het is momenteel dan ook verstandig om je privélaadpunt vast te leggen zodra de koop van je nieuwe auto rond is. Je kunt de paal beter al hebben staan en nog niet gebruiken dan andersom.'