Alles wat je weten wilt over de thuisaccu

De thuisaccu; het is een batterij die op vele manieren kan worden ingezet. De meest gebruikelijke is voor de opslag van zelf opgewekte energie. Om daar op een later moment je huishouden mee van stroom te voorzien. Het zorgt ook meteen dat er minder energie in het net terechtkomt, wat overbelasting tegengaat. Maar zover is het nog niet. Op dit moment is de accu nog niet zo in trek in ons land. Zolang eigenaren van zonnepanelen kunnen salderen, is er immers geen noodzaak om energie op te slaan. Met de plannen die er liggen voor de afbouw van die regeling komt daar mogelijk verandering in. Daarom doken wij alvast in het onderwerp. Van de werking van de batterij tot aan waar op te letten bij aanschaf; we vertellen je er alles over.

Even beginnen bij het begin. Want wat is een thuisbatterij precies? Het is meestal een accu van lithium-ion, waarin je energie kunt opslaan wanneer er meer stroom wordt opgewekt dan je op dat moment verbruikt. Die stroom kun je inzetten op momenten dat je zelf minder energie opwekt. 's Avonds. Of bij bewolking bijvoorbeeld. Hupperichs: 'Overdag wekken we veel op, maar verbruiken we relatief weinig. Opslaan en op piekmomenten gebruiken is dus handig, want dan is de stroom op het energienetwerk duur. En de energie uit je eigen batterij gebruiken is gratis. Elke thuisbatterij heeft een omvormer, die de gelijkstroom omzet in wisselstroom; het soort dat uit je stopcontact komt.'

Hupperichs gaat verder. 'Een gemiddeld huishouden met een thuisbatterij die groot genoeg is om de piekmomenten mee op te vangen verdient de accu-investering binnen 3 à 4 jaar terug. Zéker met de huidige energietarieven. En is de batterij vol, dan kan de overtollige energie ook teruggeleverd worden aan het energienet.'

Je hebt thuisaccu's in alle vormen en maten. Van een extra kastje in de meterkast tot aan installaties in je keuken, kelder, hal of onder de carport. Voor eenpersoons­huishoudens tot aan combinaties om hele bedrijven dag in dag uit mee van stroom te voorzien. 'Eigenlijk is alles mogelijk. Je hebt zelfs stapelbare combinaties, die je naar wens uitbreidt. Zo kun je van start met een kleine batterij in de hal van je appartement. En voeg je na een verhuizing naar een grotere woning eenvoudig extra capaciteit toe', zo vertelt de expert. 'Omdat je de delen ervan kunt vervangen, blijft de levensduur ook altijd optimaal. En hoef je bij een kapot onderdeel geen hele nieuwe installatie aan te schaffen. Dat scheelt in de kosten en dus ook in de terugverdientijd.'

Technisch gezien is het zelfs al mogelijk om de accu van een elektrische auto te gebruiken als een soort thuisbatterij. 'Die techniek zal in de komende jaren voor iedereen toegankelijk worden', zo schat de expert in. 'Door middel van het zogenoemde 'bidirectioneel laden' – ook wel terugladen genoemd – kun je je auto straks dus opladen met zelf opgewekte zonne-energie, al dan niet afkomstig uit je thuisbatterij. Maar je kunt je autoaccu ook gaan gebruiken om je huishouden tijdens piekmomenten van energie te voorzien. Je laadt je auto dan weer op wanneer de stroom goedkoop is.'

Of een thuisaccu momenteel rendabel is? Daarover kan de expert kort zijn. Hupperichs: 'Een gemiddeld huishouden heeft ongeveer 10 kilowattuur (kWh) aan opslag nodig om op piekmomenten geen stroom te hoeven inkopen. Batterijen van die grootte zijn tegenwoordig vanaf € 4.000,- (exclusief installatie) te koop. Zolang er vanwege de salderingsregeling nog geen echte noodzaak voor opslag is, is dat een hoop geld. Maar zodra de regeling wordt afgebouwd, verandert die situatie.'

Want de prijs voor elektrische energie op piekmomenten zal waarschijnlijk sterk gaan stijgen, zo stelt hij. Dit vanwege een energietekort. 'De prijs voor het direct terugleveren van zonne-energie zal daarbij nog verder zakken. En misschien zelfs negatief worden, omdat de energienetwerken tijdens die momenten overvol raken. Met een thuisbatterij krijgen we meer grip op de inzet van opgewekte energie. En dus ook op je eindafrekening. We zijn zelfs al cases aan het testen waarin je geld kunt verdienen met je opgeslagen energie. Of door je eigen opslagcapaciteit beschikbaar te stellen aan je netbeheerder.'

Wat veel mensen niet weten: ook zonder zonnepanelen heb je in de toekomst mogelijk veel profijt van een thuisbatterij, zo stelt de specialist. 'We testen op dit moment een oplossing waarbij we een batterij in een huishouden plaatsen en deze bij een overaanbod van netstroom en/of een lage energieprijs vullen met stroom. Die stroom wordt dan gedurende de piekmomenten ingezet.' En er is meer, zo laat Hupperichs weten. 'Sluit je een dynamisch energiecontract af, dan kun je slim inkopen en terugleveren. Door goedkoop te vullen, en weer duur te verkopen op een tijdstip dat de vraag groot is. Netbeheerders hoeven zo minder in uitbreiding van het energienet te investeren; de vraag en het aanbod zijn zo beter over het etmaal verspreid. Je hebt je eigen investering daarnaast in een mum van tijd terugverdiend. Het 'handelen' met stroom is nu overigens nog toekomstmuziek, maar zit er wel aan te komen. En wordt dus win-win.'

Technisch gezien is dat slim in- en verkopen al mogelijk, zo laat hij weten. 'Het is nu vooral nog een organisatorische uitdaging om het te realiseren. Energieaanbieders die als aggregator – een soort tussenpartij – gaan fungeren, moeten al het particuliere gebruik immers kunnen monitoren. En de accu's van een paar miljoen huishoudens wanneer nodig kunnen vullen of leeghalen. Een enorme opgave. Maar geef ons een jaar of 3 en we kunnen van start!'

Gezien al het bovenstaande is Hupperichs groot voorstander van het afbouwen van de salderingsregeling. Én van een subsidie op de aanschaf van thuisaccu's. 'Dat salderen houden we niet vol. Daarnaast zijn het eigenlijk degenen zónder panelen die het systeem bekostigen. Een subsidie op thuisbatterijen zorgt voor een eerlijkere situatie. Want iedereen kan met een accu aan de slag; een batterij kan in principe ook gewoon op 5 hoog zonder eigen dak worden geplaatst. En het draagt bij aan een oplossing voor ons overbelaste energienetwerk.'

Wel belangrijk, zo stelt hij, is installatie en onderhoud door een professionele partij. 'Er zijn een hoop beunhazen in deze markt te vinden. En de regelgeving op dit gebied is niet eenduidig. Mijn advies? Controleer altijd of je installatie- en onderhoudspartij in het bezit is van de juiste erkenningen en/of certificering. Dit is terug te vinden op de website van InstallQ, een onafhankelijk loket voor erkenning, certificering en accreditatie in de installatiesector. Zo'n accu en de aansluiting ervan zijn niet iets waarmee je risico's wilt nemen. Er gaan in de toekomst immers steeds grotere hoeveelheden stroom door je meterkast heen.'