How to: begin je eigen moestuin

Het is april; de tijd van de lentebriesjes en steeds warmer wordend weer. Normaal gesproken zou het buitenleven nu op gang komen; volle parken, bossen en terrassen. Dit jaar is het anders, we zullen ons nu voornamelijk in en om ons huis begeven. Maar we kunnen van die nood net zo goed een deugd maken. Want laat april nu nét de maand zijn waarin je perfect met een moestuin kunt beginnen. Zo heb je binnen no-time een hoop groen in je tuin of op je balkon. Wel zo leuk als je vanuit je thuiswerkplek naar buiten kijkt. En je hoeft binnenkort geen winkel meer in voor je wortelen en radijsjes… Dus één, twee: zaaien maar! Wij helpen je op weg.

Een eigen moestuin maken; het kan in je raamkozijn, in een kweekbak op je balkon, in grote potten, in een speciaal houten kader met vakken of in de volle grond in je tuin. Het hoeft allemaal niet moeilijk te zijn of veel te kosten. Je hebt in principe enkel wat zaden, grond, water en ruimte nodig. En een beetje tijd.

Een moestuin is in deze tijd niet alleen een ontzettend duurzame en klimaatvriendelijke manier om met je tijd thuis om te gaan. Tuinieren kent ook vele gezondheidsvoordelen. Wist je bijvoorbeeld dat de matig intensieve bewegingen die erbij komen kijken goed zijn voor je hart; je krijgt beweging in een tempo waar je lichaam zich goed bij voelt. Daarnaast vermindert tuinieren stress, want het verlaagt je cortisolspiegel. En omdat je er nogal rozig van kan worden – voornamelijk na het tuinieren buiten – doet het ook wonderen voor je slaap. Kies dus een plekje uit en begin gewoon. Dan heb je binnenkort letterlijk en figuurlijk uitzicht op jouw zelfgekweekte groen.

Misschien wel het belangrijkste van het beginnen met een moestuin, is de keuze voor een plek. Zo veel mogelijk zon is ideaal, want groenten zijn over het algemeen fan van de nodige zonnestralen. 5 uur zon per dag is redelijk minimaal. Maar ook voor diegenen die geen zon in hun tuin of op hun balkon hebben, zijn er mogelijkheden om je eigen groenten te kweken. Zo gedijen spinazie, biet, sla, wortel, rucola en snijbiet bijvoorbeeld erg goed bij halfschaduw.

Ga je voor een moestuin in de volle grond en wil je gebruikmaken van de aarde die er al ligt? Dan is het van belang om die eerst goed voor te bereiden. De kwaliteit ervan is immers bepalend voor het slagen van jouw oogst. Woel de aarde om en verwijder zo veel mogelijk oude begroeiing. Vooral de resten van onkruid moeten écht worden weggehaald. Hark de bovenlaag van het zaaibed los, egaliseer de grond en bedek het geheel met 10 centimeter moestuinaarde. Let er vooral op dat de grond uiteindelijk voldoende lucht bevat. Het klinkt misschien raar, maar het is essentieel voor de wortelgroei van jouw gewassen. Denk maar aan een terrein waar steeds met zware vrachtwagens wordt gereden; daar groeit niets.

Heb je geen oneindig grote moestuin tot je beschikking, maar wil je met potten of een kweekbak met vakken gaan werken? Ook dan komt een speciale moestuinmix goed van pas. De ideale grondsoort is afhankelijk van het soort gewas dat je wil gaan verbouwen. Maar de verrijkte aarde van een mix is over het algemeen ideaal, omdat je in jouw potten en bakken veel plantjes op een relatief klein oppervlak moet ‘voeden’. Zorg ook hier dat er voldoende lucht in je grond gebracht wordt. Dat scheelt jouw zaden een hoop onnodige uitputtingsslagen.

De plaats is bepaald, de grond optimaal… dan is het nu tijd om te kiezen wat je wilt gaan zaaien. April leent zich uitstekend voor het zaaien van onder meer wortel, pastinaak, peultjes, prei, rode biet, snijbiet, radijs, witte kool, rode kool, spitskool, spruitjes, broccoli, spinazie, veldsla, ijsbergsla en rucola. We hebben het dan over het buiten zaaien van groenten. Want binnen moeten andere keuzen worden gemaakt.

Ook voorzaaien in huis is in april namelijk een optie; binnen, in kleine potten in kweekkasjes voor het raam bijvoorbeeld. Kwetsbare plantjes krijgen op die manier de kans om beschermd groter te worden; beschermd tegen onder meer weersinvloeden en dieren die de zaden lekker vinden. Zodra ze groot en sterk genoeg zijn, kunnen ze in de volle grond worden geplaatst. Maar soms is het voorzaaien ook noodzakelijk vanwege ons Nederlandse klimaat. Met tomaten bijvoorbeeld kun je vanwege de temperaturen in ons land buiten meestal pas eind mei aan de slag. Maar je bent dan eigenlijk te laat om nog een goede oogst te krijgen; je opbrengst zal minimaal zijn, omdat het in september alweer begint af te koelen. Heb je binnen al voorgezaaid, dan kun je in mei meteen al een plantje buiten zetten. Je hebt dan een voorsprong en kunt met een beetje geduld en geluk bakken vol tomaten plukken…

Wil je deze maand met zaaien onder glas beginnen, zodat je nog even tijd hebt om je tuin moestuin-klaar te maken bijvoorbeeld? Of omdat je groenten wilt kweken die eigenlijk niet voor ons klimaat gemaakt zijn? April is ideaal om met het voorzaaien van onder meer paprika, aubergine, komkommer, Chinese kool en tomaat te beginnen.

Genoeg gepraat; tijd voor échte actie. Alle voorbereidingen zijn getroffen, dus het is tijd om lekker met je handen in de aarde te gaan wroeten. Nu lijkt het misschien een fluitje van een cent, die zaadjes planten. Maar wil jij een gezonde, volle moestuin, dan hebben we toch enkele aanbevelingen voor je.

• Gebruik je voorverpakte zaadjes? Raadpleeg dan de verpakking. Daar is veelal informatie te vinden over de verspreiding van de zaden over de aarde. Geen verpakking met aanwijzingen? Zoek dan eens op internet. Want voor iedere groente is de wijze van zaaien en bewateren weer anders.
• Over het algemeen kan gesteld worden: hoe groter de zaden, des te dieper ze gezaaid moeten worden. Zaai ongeveer zo diep als het zaadje lang is. Een zaadje van 3 centimeter? Dat zaai je het dus 6 centimeters onder de grond.
• Druk de grond na het zaaien altijd lichtjes aan. Dit om ervoor te zorgen dat er voldoende contact is met de grond. Dat voorkomt dat het zaadje uitdroogt.
• Maak de grond vochtig.

   

Ze zeggen wel dat alles wat aandacht krijgt groeit. Maar in het geval van een moestuin zal er ook water aan te pas moeten komen. De hoeveelheid vocht die nodig is, verschilt per groentesoort. Het is dus verstandig om ook wat dat betreft de verpakking van de zaden of het internet te raadplegen. Heb je net gezaaid? Houd de grond dan goed vochtig. Dat is nodig voor ontkieming. Maar maak er ook geen waterballet van, want dan verdrink je ze.

Beginnen je kiemplantjes op te komen, dan is voorzichtigheid geboden. Een plens water maakt immers dat ze gemakkelijk omknakken. Geef ze de eerste tijd dus water met een plantenspuit. En niet meer iedere dag. Het vocht zakt dan verder de grond in, waardoor de wortels meer moeite moeten doen om het te bereiken. De plantjes wortelen op die manier dieper en staan dan ook steviger. En geef je plantjes nooit midden op de dag water. Want wanneer er water op het blad terechtkomt, werkt dat tijdens zonuren als een vergrootglas; het verbrandt het groen.

Heb jij je tuin of vensterbank vol staan met ontkiemde zaadjes? Het kan dan onduidelijk worden wat nu de paprikaplant was en wat de aubergine. Schrijf dus op het potje wat je erin hebt gezaaid, of plaats bordjes in je moestuin. Dat is ook handig met water geven. En houd er rekening mee dat potten van aardewerk en terracotta een hoop water doen verdampen, omdat steen langer warm blijft. Geef je geen extra water, dan zal jouw plantje wat tekortkomen…

De rest komt vooral neer op bijhouden en geduld. En af en toe wat vakliteratuur lezen. Over het verspenen en het dunnen van de plantjes bijvoorbeeld. En over verpotten en het verrijken van jouw moestuingrond. Oh, en zie je als nieuwbakken moestuinder door de plantjes het bos even niet meer? Neem dan een stoel en een goede bak koffie. Installeer je tussen al je eigenhandig gekweekte groen, haal even diep adem en kom tot rust. Dan komt de rest morgen wel weer. Maar niet vergeten dan hè, dat water geven en verpotten… Je kolen en tomaten zullen je er dankbaar voor zijn.

Ga jij ook met de aanleg van een moestuin aan de slag? Heb je al jaren een volkstuintje? Of ga je uitbreiden, omdat je deze dagen toch tijd over hebt? Wij zijn heel benieuwd! Stuur ons jouw foto’s en verhaal, liefst inclusief hoogtepunten en blunders. Misschien inspireer jij met jouw verhaal anderen om ook aan dit groene avontuur te beginnen.