De Risk Factory: een interactief concept met een maatschappelijk doel.

In het Brabantse Geertruidenberg staat een oude energiecentrale. Hij is al lange tijd buiten werking, maar wordt sinds vorig jaar op een andere manier gebruikt. En wel als ‘Risk Factory’; een ontdekfabriek voor kinderen uit groep 7 en 8. Schoolklassen doorlopen er nagemaakte praktijksituaties op het gebied van veiligheid, gezondheid en duurzaamheid. Zo leren ze al doende hoe te handelen in geval van bijvoorbeeld brand, pesterijen of onveilige verkeerssituaties. De Risk Factory is een initiatief van Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant. Ook Interpolis draagt vanuit de doelstelling 0 verkeersslachtoffers in 2050 een steentje bij. En wel met een interactieve proefopstelling rond verkeersveilig gedrag.

Menno Roelofs is afdelingshoofd risicobeheersing bij de veiligheidsregio. Vanuit die functie is hij bij de Brabantse Risk Factory betrokken. Net als zijn collega Barry Peeters, die op de werkvloer van de ontdekfabriek coördineert. De heren vertellen enthousiast over het uit Schotland overgewaaide concept. ‘Het is geweldig om te zien hoe basisschoolleerlingen op deze manier van onderwijs reageren. Een doorsnee schoolreisje is het niet, want de Risk Factory is bovenal educatief. Toch hebben ze hier ook ontzettend veel lol’, aldus Peeters. ‘Én het werkt’, zo vult Roelofs aan. ‘De eerste onderzoeksresultaten van de Radboud Universiteit zijn binnen. Het effect blijkt groter dan verwacht. Dat terwijl de verwachtingen eigenlijk al torenhoog waren. Je weet dan gewoon dat je met z’n allen goed bezig bent.’

‘Met z’n allen’; Roelofs doelt op de partijen die samenwerken om de Risk Factory te laten bestaan. Partijen als Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant, de Regionale Ambulancevoorzieningen (RAV) en GGD Midden- en West-Brabant. Maar ook Politie Nederland, de Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen (GHOR), de Provincie Noord-Brabant en Waterschap Brabantse Delta. ‘Iedereen is verantwoordelijk voor een eigen scenario. Het zijn er 8 in totaal. Ook voor het actueel houden ervan wordt zorggedragen.’ Er wordt daarbij continu samengewerkt. Onder andere om overlap te voorkomen, zo laat hij weten. ‘Tijdens de virtuele verkeerslessen van ‘WegWijsVR ’ – een product van Interpolis en uitgeverij Zwijsen – wordt bijvoorbeeld van oorsprong met VR-brillen gewerkt. Maar de 360 graden-ervaring zou binnen de ontdekfabriek ook al in een ander scenario worden gebruikt. En dus heeft de verzekeraar er een nieuwe draai aan gegeven. Nu stappen kinderen op een echte fiets. Zo blijft de vorm origineel en is het effect dus optimaal.’

'Het is trouwens mooi om die onderlinge samenwerkingen te zien’, zo gaat het afdelingshoofd risicobeheersing verder. ‘Zeker met een partij als Interpolis. Ze hebben zich bij ons aangesloten vanwege ons gezamenlijke, maatschappelijke doel; inzetten op gedragsverandering voor meer verkeersveiligheid. De verzekeraar heeft hierover veel relevante kennis en creatieve ideeën. 1 plus 1 wordt daarmee echt 3.’

Interpolis en Zwijsen hebben samen WegwijsVR ontwikkeld, een online en virtuele leeromgeving om kinderen op een veilige manier ervaring op te doen in het verkeer. Kinderen nemen op steeds latere leeftijd zelfstandig deel aan het verkeer en het wordt steeds drukker op de weg. Door middel van WegwijsVR trainen kinderen een aantal basisvaardigheden voordat ze zich begeven in het verkeer. Uit onderzoek van Interpolis en de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) blijkt dat de meeste kinderen onvoldoende verkeersvaardig zijn op het moment dat ze zelfstandig naar school moeten lopen of fietsen. WegwijsVR is ontwikkeld voor kinderen in de groepen 5 tot en met 8. Kinderen krijgen hiermee de kans om eindeloos online te oefenen in het verkeer, zonder dat er onveilige situaties ontstaan op de weg.

Zo kunnen ook de kinderen die bijvoorbeeld erg weinig fietsen hun verkeersvaardigheid naar een hoger niveau tillen. Want uiteindelijk geldt dat kinderen vooral leren en ervaring opdoen door te doen.

De állereerste Risk Factory? Die staat in het Schotse Edinburgh, zo vertellen de veiligheidsexperts. 'Enthousiastelingen van de Twentse veiligheidsregio haalden het concept 10 jaar geleden naar Nederland toe.’ Vervolgens is Venlo ermee aan de slag gegaan. En in april 2022 opende in Geertruidenberg een vestiging. ‘We hebben inmiddels al ruim 4.000 kinderen in onze ontdekfabriek mogen verwelkomen’, vertelt Peeters, duidelijk trots. ‘We zien de scholen die hier al over de vloer zijn geweest inmiddels weer terugkomen. Die zijn hartstikke enthousiast!’ Hij snapt ook wel waarom, zo laat hij weten. ‘Hier doen leerlingen in 1 enkel dagdeel kennis over 8 verschillende domeinen op. Dat scheelt je héél veel werk in het klaslokaal. En jongeren slaan van tevoren vaak erg op VR of onderwerpen als de vlam in de pan aan. Maar ook de duurzaamheidsquiz wordt achteraf bijvoorbeeld ontzettend goed gewaardeerd. Mooi hoe dat soort thema’s dus zó verpakt worden dat het opeens wel heel erg interessant voor ze is.’

Risk Factory werkt met 30 enthousiaste, getrainde vrijwilligers. Extra vrijwilligers? Die kunnen ze altijd gebruiken. Peeters: ‘We willen op termijn de 6.000 leerlingen per jaar halen. Dus alle handen zijn welkom. Zonder de inzet van onze vrijwilligers zijn we nergens.’ Daarnaast zijn er plannen voor uitbreiding van de doelgroep. ‘We gaan ons in de toekomst ook op ouderen richten. Want daar valt op veiligheidsgebied nog een hoop winst te behalen.’ De Brabantse veiligheidsregio verkent nu mogelijke samenwerkingen om het voornemen te realiseren. 

Onze ambitie: 0 verkeersslachtoffers in 2050. Daarom werken we, samen met verschillende partners zoals de Risk Factory, aan oplossingen die daaraan bijdragen. Wil je meer weten over onze doelstelling? Lees hoe we samen het verkeer veiliger maken.