Een conflict met de aannemer: ‘Het leek wel een slechte film.’

Een conflict met je aannemer: veel Nederlanders kunnen er helaas over meepraten. Zo ook Jessica (47) uit Naarden. Ze vertelt hier haar verhaal. In de hoop anderen eenzelfde situatie te besparen.

Begin 2020 koopt Jessica samen met haar partner hun nieuwe woning in Almere aan. Het is dan nog niet bepaald hun droomhuis. Maar met een flinke verbouwing kan daar verandering in komen, zo is het idee. De aannemers blijken niet voor het oprapen te liggen, dus gaan ze met de enige beschikbare partij in zee. Iets wat ze achteraf beter niet hadden kunnen doen. De verbouwing die het woongenot van haar gezin moest vergroten, liep uit op een enorm fiasco. Ze zijn vandaag de dag namelijk zo’n € 40.000,- extra kwijt. Jessica's gezin is uiteengevallen. En ze hebben de nieuwe verdieping op de woning uiteindelijk nooit gebruikt. Want na jaren van ellende is het huis vorig jaar in de verkoop gezet. 'Het was hoog tijd om opnieuw te beginnen. Op een gegeven moment is het gewoon klaar.'

Zelf had ze het nooit verwacht; een horrorverbouwing in eigen huis meemaken. 'Als ik niet beter wist zou ik zeggen: dit is het scenario van een hele slechte film. Het was echt pech op pech op pech', zo blikt ze terug. 'Het is gelukkig niet zo dat we nu financieel aan de grond zitten. Maar dat kan bij een ander natuurlijk wel het geval zijn. En op emotioneel vlak is het wel echt heftig geweest. Nog steeds eigenlijk. Ik hoop van harte dat dat een ander bespaard blijft.'

Het is januari 2020. Jessica en haar partner - tot dan toe gescheiden wonend - zoeken al langere tijd een nieuw huis voor hun samengestelde gezin. Geen eenvoudige opgave, gezien de overspannen woningmarkt. 'En met 3 kinderen, van wie 2 zorgintensief, was de nodige bewegingsvrijheid een belangrijke voorwaarde.' Maar dan doet corona zijn intrede, en wordt gezinsstabiliteit voor 1 van de kinderen belangrijker dan ooit. Ze besluiten hun woonwens 'Naarden' dan ook te laten varen en wijken uit naar Almere.

In Almere vindt het stel een drive-inwoning waar iedereen blij van wordt. Al moet er nog wel een verbouwing plaatsvinden, wil het huis voldoende ruimte bieden aan alle gezinsleden. 'We besloten tot een dakopbouw met 2 extra kamers en een badkamer. Een architect tekende de plannen uit. Wij benaderden op onze beurt de nodige aannemers. Die bleken in die periode extreem drukbezet, op 1 na. Vreemd natuurlijk, dat realiseerden we ons. Totdat we zijn uitleg hoorden. Want door een nieuwe samenwerking met een andere partij was er extra mankracht beschikbaar gekomen.'

Halverwege juli trekt het nieuwbakken gezin in de nog te verbouwen woning. 'Dat de extra verdieping er nog niet was, stond ons familiegeluk niet in de weg. Met het idee van die nieuwe woonlaag in ons achterhoofd was het tijdelijk best prima te overzien.' Ze gebruiken de tijd die het vergunningentraject in beslag neemt om alles met de aannemer in orde te maken. De twijfels die zij op dat moment nog bij hem hebben, verdwijnen langzaamaan. 'Zo was er aarzeling omdat hij niet bij een garantiefonds of branchevereniging was aangesloten. Maar we spraken af dat we pas achteraf voor de verschillende onderdelen van de verbouwing zouden betalen. Dus wat kon ons gebeuren? En ik las online een bericht over een eerder faillissement. Maar de aannemer vertelde dat dit op persoonlijke titel was, veroorzaakt door zijn scheiding. Wij hadden zelf ook beiden een scheiding achter de rug, dus vanuit onze kant was er wat dat betreft enkel begrip. Door zijn openheid groeide daarnaast ons vertrouwen in hem.'

Het contract wordt getekend en een half jaar later kan de verbouwing dan eindelijk van start. Maar het blijft stil aan de kant van de aannemer. Te stil. Het enige wat ze horen zijn allerlei redenen voor het oponthoud. 'Vervelend, maar hij had ook nog niet om betalingen gevraagd. Dus we tilden er niet te zwaar aan.' Vervolgens blijkt er sprake van 'planningsuitdagingen' en wordt er een onderaannemer aangesteld. Maar ook daarna blijft het weer stil. En op de dag dat de bouw officieel zou beginnen, is er niemand te bekennen. Miscommunicatie, zo horen ze achteraf. 'Dat wil je dan heel graag geloven, dus ik praatte mezelf aan dat een nieuwe samenwerking altijd tijd kost.'

Eind juni 2021 staat dan toch eindelijk de dakopbouw op de woning. 'Een behoorlijke stap, dus de opluchting was groot', zo vertelt Jessica. 'Op dat moment startten onze betalingen.' Maar 1 week later staan ze voor hun huis, en merkt haar partner op dat de opbouw veel te veel naar rechts staat. Die constatering negeert de aannemer in 1e instantie. 'Pas toen we de bouw stillegden en metingen eisten, werden we serieus genomen. Al begonnen aannemer, onderaannemer en tekenaar opeens naar elkaar te wijzen.'

Het stel besluit een advocaat in de arm te nemen. Maar terwijl ze in afwachting van het onderzoek van een extern schadeherstelbedrijf zijn, staat het toilet onder de opbouw opeens onder water. Lekkage. Een die ook bij beide buren problemen veroorzaakt. 'Na een hoop getouwtrek kwam er iemand langs. De aannemer verzekerde ons het op te lossen met de buren. Ook dat is niet gebeurd. En tussen ons is het als gevolg daarvan niet meer goed gekomen. De buren hebben uiteindelijk zelfs een advocaat ingeschakeld en stelden ons aansprakelijk.' Ook de spanningen binnen het gezin liepen inmiddels hoog op. Jessica: 'Zodanig zelfs dat de kinderen met kerst niet eens meer samen aan 1 tafel wilden zitten.'

Het schadeherstelbedrijf constateert vervolgens: de aannemer is aansprakelijk voor alle ontstane schade. 'Wij hadden 2 opties. Met een nieuwe aannemer in zee voor het afronden van de verbouwing. Of samen verder, maar dan begeleid door het schadeherstelbedrijf. Op advies van onze advocaat kozen we voor dat laatste. De bouw kon in januari 2022 dan eindelijk worden hervat.' Maar de vreugde is van korte duur, vanwege een fikse storm die over komt razen. 'Er waaide een stuk steigermateriaal op onze terrasoverkapping en een gedeelte van de schutting. Nóg meer schade dus.'

Toch zorgt de inschakeling van de beloofde externe begeleider tijdelijk voor nieuwe energie. Er worden tevens nieuwe materialen aangeschaft. Daarnaast wordt de dakopbouw opnieuw opgebouwd. 'Daarmee ontstond een groot gevoel van opluchting. En na raadpleging van onze advocaat startten we de betalingen richting de aannemer weer op.' Totdat de timmermannen beginnen te mopperen dat ze niet betaald hebben gekregen. 'We bespraken dat meteen met de aannemer, die daar weer een erg aannemelijke reden voor had. Hij zette op dat moment meteen ook nog even een factuur voor de airco en zonnepanelen naar ons door. Die betaalden wij diezelfde avond nog.'

Een dag of 2 later horen ze opeens dat hun aannemer failliet is. Al het werk wordt weer stilgelegd, en ook het contact is snel voorbij. 'Met ons geld bleken geen materialen of bouwlieden te zijn betaald. De steigerbouwer stond binnen de kortste keren voor de deur om de boel weer mee te nemen. De onderaannemer dreigde al zijn materialen weg te halen, zelfs dat wat al op de dakopbouw zat. En ook onze betaling voor herstel van de schade aan de terrasoverkapping was weg.'

Met de dakopbouw is het uiteindelijk goed gekomen. 'Maar alléén omdat wij een flinke som extra hebben neergeteld. We waren zo'n € 40.000,- meer kwijt aan de afbouw en alle nog openstaande posten', zo vertelt de gedupeerde. 'Wat bijvoorbeeld niet meehielp was de coronapandemie. Los van de ontstane leveringsproblemen, waren ook alle prijzen tussen het moment van verbouwen en de uiteindelijke afbouw ontzettend gestegen.' De dakopbouw is nooit door Jessica en haar gezin gebruikt. Sterker nog, ze hebben het huis eind 2022 verkocht. 'Ons gezin is uiteengevallen. Mijn partner en ik zijn nog samen, maar 2 van de 3 kinderen wonen niet meer bij ons. De verbouwing heeft te veel impact op ons woongenot gehad. En daarmee ook ons gezinsgeluk beïnvloed.'

Jessica en haar partner kiezen ervoor hun resterende energie in hun gezin te steken. Ze hebben verder dan ook nog geen stappen ondernomen om iets van die € 40.000,- terug te zien. 'Maar het heeft wel wat bij ons achtergelaten ja.' Hun nieuwe huis in Naarden, ook daar moet eigenlijk nog het 1 en ander aan worden verbouwd. 'Maar bij de gedachte alleen al breekt het zweet me uit', zo laat Jessica weten. Mocht een verbouwing er toch nog eens van komen, dan weet ze wel wat ze anders gaat doen. 'Ik vertrouw geen aannemer meer op zijn blauwe ogen, en laat een snelle start niet doorslaggevend zijn. Ik zou 'm nu ook meer als een zakelijke relatie benaderen, want we hoeven geen vrienden te worden. En bij twijfel: niet doen.' Jessica had daarnaast ook geen rechts­bijstand­verzekering. Ook zou ze een volgende keer kritischer zijn op aansluiting bij bijvoorbeeld een garantiefonds. 'Zo heb je toch een vangnet als het misgaat. Ik ben en blijf tenslotte een leek.'

Inmiddels heeft Jessica veel zin om in het nieuwe huis opnieuw te beginnen. 'Mijn verhaal is ook niet als klaagzang, maar als waarschuwing voor anderen bedoeld. Ik hoop vooral dat zij hierdoor de rode vlaggen herkennen, en niet dezelfde fouten maken als wij. Als we de verhalen moeten geloven, waren wij niet de enige gedupeerden. En is onze aannemer nu gewoon weer badkamers aan het maken in West-Friesland. Een beetje voorzichtigheid is dus wel geboden.’

Geschillen met aannemers zijn bij Achmea Rechtsbijstand een bekend probleem. Hoe situaties zoals die van Jessica en van vele andere woningeigenaren te voorkomen? En hoe je ze geneest als je er onverhoopt toch in verzeild raakt? De juristen van Achmea Rechtsbijstand zetten enkele tips voor je op een rij:

• Vraag verschillende offertes op. Zo krijg je beter inzicht in een redelijke prijs.
• Controleer of een aannemer bij een branchevereniging is aangesloten. BouwGarant, NOA of VLOK bijvoorbeeld. Het zegt wat over kwaliteit. Én je kunt er vaak bij een geschillencommissie terecht.
• Zet afspraken zwart-op-wit om discussie te voorkomen. Schriftelijk, per mail of via WhatsApp bijvoorbeeld.
• Een overeenkomst zonder handtekening is óók een afspraak. Heeft een aannemer al werkzaamheden uitgevoerd, dan ben je hem volgens de wet dus gewoon een redelijke prijs verschuldigd. 
• Een getekende offerte is een overeenkomst. Je hebt het aanbod dan immers aanvaard.
• Is een aannemer direct beschikbaar, pas dan op. Goede partijen zitten vaak al maanden van tevoren vol.
• Spreek zo mogelijk een vaste prijs af. Is er sprake van enorme prijsstijgingen voor materialen en personeelskosten, dan is de pijn delen wel redelijk. Maar leg ook dat vooraf vast.
• Betaal nooit te veel in 1 keer vooruit. Bekijk tussentijds steeds welke werkzaamheden verricht zijn en maak de kosten daarvoor in orde.
• Laat je overeenkomst vóór ondertekening door een jurist of bouwkundige nakijken. Zeker wanneer het om een grote verbouwing gaat.
• Trek bij onvrede meteen aan de bel. De kwaliteit van de werkzaamheden met regelmaat controleren is dus belangrijk.
• Heb je twijfels over de kwaliteit? Betaal dan niet het hele bedrag. Dat is een prikkel voor de aannemer om het probleem te verhelpen.
• Ga bij onvrede niet meteen met een andere aannemer aan de slag. Kosten verhalen kan alleen als je de gelegenheid hebt geboden om het probleem op te lossen. Kom je er samen uiteindelijk echt niet uit? Vraag dan een jurist om advies voordat je met een andere aannemer in zee gaat.
• De oplevering is juridisch gezien een belangrijk moment. De kosten voor gebreken die je op dat moment had kúnnen zien maar niet benoemde, komen voor rekening van de opdrachtgever. Neem dus de tijd voor de eindinspectie en plan deze bij voorkeur overdag in.
• Betrek bij grotere verbouwingen een bouwkundige bij de eindinspectie. Die kan meekijken naar de kwaliteit van het resultaat.