Het hoe en wat van een geveltuin

Misschien is het jou ook opgevallen; de ‘geveltuin’ wordt steeds populairder. Goed voor mens, natuur en huis. En nog een verrijking voor je buurt ook. Maar wat is zo’n geveltuin nu precies? Wat zijn de voordelen ervan? En hoe begin je eraan? Wij gingen op onderzoek uit. En we helpen je op weg met tips voor de aanleg van jouw eigen minituin.

Wat is een geveltuin?

De naam doet het al enigszins vermoeden; een geveltuin is een strookje groen tegen de voorgevel of schutting van je woning. Vaak niet meer dan 1,5 stoeptegel ‘diep’ en maximaal de breedte van de gevel. De stroken liggen vaak tegen de stoep aan in gemeentelijke grond en worden vooral aangelegd in straten met huizen zonder voortuin. Ze worden gevuld met allerlei groen; planten, kruiden, klimop, struiken of bloemen. Net wat de eigenaar ervan het leukst vindt. En wat op die plek het beste groeit en bloeit.

De voordelen van een geveltuin

Een geveltuin ziet er natuurlijk ontzettend gezellig uit; groen en bloemen in plaats van tegels en baksteen. Maar er is meer:

  • Het groen in plaats van grijs zorgt voor een gezondere leefomgeving. Doordat de planten fijnstof uit de lucht opvangen en vasthouden.
  • Dieren vinden er eten en beschutting, wat bijdraagt aan de biodiversiteit in de buurt. 
  • Ook je duurzame woongenot doet het goed. Want een geveltuin houdt veel minder warmte vast dan tegels en beton. Dat beetje extra verkoeling in de zomer kan best aangenaam zijn. 
  • Én het regenwater kan via de grond verdwijnen, anders dan wanneer er alleen maar tegels liggen. Zo verklein je de kans op wateroverlast.

Zo begin je aan een geveltuin

Het aanleggen van een geveltuin mag officieel alleen als de grond van jou is. Ben je geen eigenaar? Vraag dan toestemming. Aan je huisbaas bijvoorbeeld. Of aan de gemeente. Een geveltuin in het centrum van een drukke stad is niet altijd mogelijk. Vanwege de vele kabels die er liggen. Of omdat er dan te weinig loopruimte overblijft. Of een te kleine doorgang voor kinderwagens, rolstoelen en scootmobielen. Ook voor monumentale panden gelden speciale regels. Wees dus alert.

Krijg je een ‘go’ voor jouw groene oase? Gemeentes gaan verschillend met de aanleg van geveltuinen om.

  • Sommige gemeenten komen tegen een vergoeding jouw geveltuin voorbereiden. 
  • Andere gemeenten leggen er met liefde gratis 1 voor je aan. Ze komen dan de strook tegels weghalen en de grond voorbereiden met een mengsel van potgrond en tuinaarde. 
  • In sommige gevallen mag jij zelf met de gemeentelijke grond aan de slag.
  • En er zijn gemeenten die subsidie geven voor de aanleg van je minituin. Voor de aanschaf van planten bijvoorbeeld.

Informeer altijd even bij jouw gemeente wat de afspraken zijn. Ook als je zelf aan de slag gaat. Op sommige plekken en steden in Nederland mag je bijvoorbeeld niet meer dan een bepaald aantal centimeters zand verwijderen in verband met de mogelijk archeologische waarde. Het groen aanschaffen en planten is meestal aan de aanvrager zelf. En ook voor het onderhoud ervan ben je zelf verantwoordelijk.

Van grijs naar groen 

Dan komt het moment waarop de voorbereidingen zijn getroffen. Waarop de gemeente weer naar huis is. Of het scheppen in jouw eigen grond er inmiddels op zit. Het echte succes van jouw geveltuin zit ‘m vooral in de keuze van het groen. Want wil je er een project van maken met maximaal effect, dan kun je er niet zomaar van alles planten. Sta voor de optimale vulling van jouw ministadsjungle dus even bij de volgende vragen stil:

  • Hoeveel zon staat er dagelijks op jouw gevel? Want zon, schaduw en halfschaduw vragen ieder om een ander soort beplanting.
  • Hoe zit het met de wind? Sommige planten zijn daar erg gevoelig voor en staan liever een beetje beschut.  
  • Hoeveel ruimte heb je? Is de ruimte beperkt, kies dan bijvoorbeeld voor een klimplant. Mag er in jouw gemeente veel grijs uit, dan kun je met verschillende soorten beplanting aan de slag. 
  • Hoe wil jij de biodiversiteit in jouw buurt verbeteren? Wil je vooral bijen, hommels of vlinders naar jouw geveltuin lokken? Of wil je liever vogels aantrekken? 

Online is ontzettend veel informatie te vinden over de omstandigheden waarbij de planten of bloemen van jouw voorkeur het beste gedijen. En ook het soort dieren dat je aantrekt, kun je aan de hand van jouw keuzes sturen. Laat je het liever aan een expert over? Vraag dan jouw lokale tuincentrum om advies.

Het NK Tegelwippen

Ben jij om? Ga jij voor een geveltuin? Dan ben je zó een aantal tuintegels armer. Een goede ontwikkeling. Zeker ook omdat je jouw gemeente daarmee nu ook naar de winst kunt helpen tijdens het NK Tegelwippen 2023. Want tot 30 september speelt heel Nederland tegen elkaar. Geef je gewipte tegels op via dit formulier. Dan worden ze bij de tussenstand van jouw gemeente opgeteld. Zo draag je dubbel jouw steentje bij!