Zo voorkom je thuis sanitaire verstopping.

Een restje jus of enkele schoonmaakdoekjes door het toilet; velen van ons hebben zich er wel eens schuldig aan gemaakt. Overstroomd sanitair tot gevolg. Maar wat mag nou wel, en wat zijn absolute no-go’s? Wij zetten het voor je op een rijtje.

Je mag meer níét dan wel door het toilet spoelen. Toiletpapier valt uit elkaar zodra het met water in aanraking komt, blijft dus niet in de leidingen hangen en is veilig doorspoelbaar. En ook vloeibare restjes eten mogen in de wc eindigen. Maar vaste etensresten horen dan weer in de gft-bak. Zeef dus de groenten en vermicelli uit de soep voordat je het vocht door het toilet spoelt. En spoel zéker geen olie of vetten door; dat gaat stollen in je leidingen. Is er geen inzamelpunt voor je frituurvet, bakolie of vette jus in de buurt, dan kun je het in een verpakking met schroefdop bij het restafval aanbieden. En een klein restje jus of gestold vet mag mee met het gft. Opgedept met een keukenpapiertje, bijvoorbeeld.

Ook wegwerpdoekjes, zoals schoonmaakdoekjes, billendoekjes en vochtig toiletpapier kunnen verstoppingen veroorzaken. Gooi schoonmaakdoekjes en billendoekjes nóóit in het toilet, maar bij het restafval. En lees bij vochtig toiletpapier altijd wat er op de verpakking staat; enkel wanneer het wc-logo erop staat mag je ze doorspoelen. Ook voor diegenen onder ons die hun tampons nog wel eens in het toilet lozen, hebben we overigens slecht nieuws. Want je kunt je voorstellen wat er gebeurt als ze toiletwater absorberen. Om over samenklonterende kattenbakkorrels nog maar te zwijgen. Of maandverband, luiers en onderbroeken… Ja, ook díé worden door dezen en genen door het toilet gespoeld. Vanaf nu gewoon de prullenbak in dus! Is het niet om verstoppingen tegen te gaan, doe het dan om het milieu een beetje te sparen.

De gootsteen; nog zo’n plek die zich goed voor het afvoeren van etensresten lijkt te lenen. Want wie laat er nu niet af en toe iets in het gootsteenputje zitten in de hoop dat het onder een harde straal in de afvoer verdwijnt? Etensresten van jouw maaltijd bijvoorbeeld. Een restje rauw ei. Of vet uit de koekenpan. Geen goed idee. Want het eten hoopt zich op en resulteert in de welbekende ‘putlucht’. Het ei wordt in combinatie met heet water binnen de kortste keren een omeletje in jouw leidingen. En het bakvet in de koekenpan kan het best met een papiertje weggeveegd worden voordat je af gaat wassen. Want óók als je naspoelt met warm water, zal het uiteindelijk weer afkoelen en hard worden.

Met andere woorden: in principe kun je het beste enkel water en dunne vloeibare substanties door de gootsteen spoelen. Restjes pudding dus nooit door het putje duwen, en ook geen yoghurt of vla. Maar melk kan bijvoorbeeld prima. Je zult overigens begrijpen dat chemicaliën als terpentine dun zijn, maar niet in het riool thuishoren. Een kwestie van de etiketten volgen. En twijfel je of iets wel of niet door de gootsteen weggespoeld mag worden? Doe het dan gewoon niet. Gooi het liever in de juiste vuilnisbak weg. Of raadpleeg de afvalwijzer van de overheid.

Wat je misschien niet meteen met sanitaire verstopping associeert, maar wel degelijk ook van invloed is; je dakgoten. Liggen die vol met bladeren en raakt het riool verstopt, dan kiest het water de weg van de minste weerstand. Grote kans dus dat het vervolgens jouw toilet is dat overloopt. Terwijl zo’n verstopping met een simpele bladvanger eenvoudig te voorkomen is.

En dan: de vaatwasser. Het al dan niet voorspoelen van vaat voordat ‘ie de vaatwasser in gaat, levert in menig huishouden immers discussie op. Want wat is nou verstandig? Wij hebben een meevallertje voor je. Want nee, voorspoelen is niet nodig! Sterker nog: het werkt averechts. Want als je je vaat voorspoelt, zien de sensoren de vuildeeltjes mogelijk over het hoofd. De vaat wordt door de machine te snel schoon geacht. En dan zit jij vervolgens met etensresten op je ‘schone’ afwas… Veel beter kun je jouw vaatwasprogramma afstemmen op hoe vuil je vaat is en het filter met regelmaat reinigen. Dat scheelt ook weer water en energie. Het is natuurlijk wel handig om grove etensresten van de vaat te schrapen.

Verstoppingen zijn ontzettend vervelend en een goede reden dus om jouw leidingen te ontzien. Maar ook vanwege milieuredenen is het niet oké om bepaalde producten of etensresten het riool in te slingeren. We noemden al de wegwerpdoekjes, die niet-afbreekbaar zijn en de pompen van zuiveringssystemen vast kunnen doen lopen. Maar denk ook aan sigarettenpeuken, drugs, condooms en medicijnen; het verontreinigt het rioolwater en heeft allemaal effect op onze flora en fauna. Zo beschadigen pijnstillers het weefsel van vissen, zorgt de anticonceptiepil bij mannetjesvissen voor geslachtsverandering en worden antipsychotica met gedragsverandering bij kleine waterkreeftjes en - wederom - vissen in verband gebracht…

Ga jij je leven beteren, maar heb je ondertussen wel al last van putjes die niet zo best meer doorlopen? Dan is het zaak om actie te ondernemen. Dat hoeft niet per se met chemische reinigingsmiddelen, want ook dat is een belasting voor het milieu. Er zijn ook ‘groene’ manieren om weer met een schone lei te kunnen beginnen. Mochten die niet baten, dan kun je altíjd nog naar de chemische ontstoppingsmiddelen grijpen.

• Alle haren al uit het doucheputje gehaald, maar nog steeds tot je enkels in het water? Of een gootsteen die niet goed doorloopt? Probeer de goeie ouwe ontstopper; zo’n zuignap op een stok. Je trekt de afvoer vacuum, zodat het vastzittende vuil loskomt. Zorg daarbij dat er – voor het beste zuigeffect – een beetje water in de bak staat. En plak de zogenoemde overloop van jouw gootsteen af, zodat er geen lucht doorheen kan.
• Werkt dit niet, dan kun je met kokend water aan de slag. Vooral bij het doucheputje heeft dat kans van slagen; het doet bijvoorbeeld gestolde zeepresten smelten.
• Maak de zwanenhals van jouw afvoer eens schoon. Je zult zien dat daar van alles in te vinden is. Van verdwaalde spinaziebladeren tot aan wattenstaafjes die per ongeluk het putje hebben bereikt. Een grote schoonmaak kan een wereld van verschil maken.
• Is er zwaarder geschut nodig, ga dan met baking soda en azijn aan de slag. Giet een kopje baking soda in je afvoer, gevolgd door een kopje azijn. Deze stoffen reageren op elkaar en gaan bruisen, schuimen en borrelen. Laat het papje een kwartiertje inwerken en giet er dan kokend water achteraan. Je kunt deze mix overigens ook gebruiken voor het ontstoppen van je toilet. Gooi dan eerst een kopje baking soda de pot in. Wacht een paar minuten en giet er dan 2 kopjes azijn achteraan. Laat het mengsel een paar minuten inwerken en spoel het toilet door om te controleren of de blokkade verdwenen is.

Alles weer schoon? Dan is het enkel nog een kwestie van zeefjes gebruiken en je aan de richtlijnen houden. De afvalwijzer onder de sneltoets dus, en gaan!

Kun je jouw verstopping écht niet de baas. Dan is het verstandig om een loodgieter te raadplegen. De kosten voor het opsporen en verhelpen zijn niet verzekerd. Gevolgschade in principe wel. Als er water uit het toilet naar boven komt en waterschade aan het laminaat in de hal veroorzaakt, bijvoorbeeld. Maar had je jouw schade aantoonbaar kunnen voorkomen? Dan kan het een ander verhaal worden. Je gewoontes aanpassen voorkomt dus niet alleen veel overlast. Het voorkomt ook een flinke aanslag op je portemonnee. Doe er dus je voordeel mee!