‘Er zijn mensen die veel meer water besparen, maar alle beetjes helpen’

Zo'n 10 jaar geleden nam Suzanne (43) met haar man en 2 kinderen intrek in een dijkwoning aan de rand van Rotterdam. Geen winkels meer op loopafstand. Maar voor Randstad-begrippen wel een flinke tuin. En dus besloot ze te onderzoeken hoe haar gezin meer zelfvoorzienend kon worden. Het resultaat? Een online blog over haar activiteiten. En de ontwikkeling van een zogenoemd mini-voedselbos. Met eetbare planten en vruchtdragende bomen en struiken. "Zo'n tuin is goed voor het milieu en de biodiversiteit. Maar het ontwikkelen ervan kost vooral in het begin ook veel water. Ik besloot me dan ook in waterhergebruik in te lezen."

Dat het besluit om de tuin steeds verder te vergroenen voor haar het juiste was? Dat bleek nog eens extra tijdens een aantal flinke regenbuien in haar nieuwe omgeving. "Ik zag al het regenwater met een noodgang naar beneden razen. Wijzelf zaten hoog en droog. Maar onder aan de dijk zorgde het voor ondergelopen kelders en blank staande straten. Ik stond daar tot mijn enkels in het water en wist: dit is niet eenmalig. Er komen steeds meer van dit soort weersextremen. En tegelijkertijd richt het water de nodige schades aan. Want met al die tegels in onze tuinen kan het nergens naartoe. Dus wil ik het milieu een beetje helpen."

Suzanne probeerde het eigenlijk altijd al: met kleine veranderingen haar leefomgeving positief beïnvloeden. En vanuit haar achtergrond als onderwijskundige vindt ze anderen iets bijbrengen en zelf blijven leren ontzettend interessant. In haar dijkhuis begint ze 7 jaar geleden dan ook met bloggen over eten langer goed houden en plasticgebruik verminderen. Over zelf brood bakken en kruidengebruik voor huis-tuin-en-keukenmiddeltjes. Ook water hergebruiken belandt in die rij. "Vooropgesteld: er zijn mensen die er veel beter in zijn dan wij", zo geeft de Rotterdamse aan. "Maar volgens mij gaat het vooral om met heel veel mensen kleine slagen maken. Die ook op de lange termijn haalbaar zijn. Alleen zo blijf je enthousiast en hou je het vol. En alle beetjes helpen."

Zo hebben Suzanne en haar gezin bijvoorbeeld gewoon een wasdroger. "En een auto, en een zwembad in de tuin. We minimaliseren dus niet in alles tot het uiterste. Maar proberen producten wel zo bewust mogelijk te (her)gebruiken. We verwarmen het zwembad bijvoorbeeld met zonne-energie, opgevangen via buizen en panelen op het dak. Wanneer we een duik nemen, genieten we daar ook echt van. En als we gezwommen hebben, staan we minder vaak onder de douche." Het gebruik van die 'luxeproducten' probeert ze daarnaast ook op zo veel mogelijk manieren te compenseren. "Door voornamelijk tweedehandskleding te kopen bijvoorbeeld. En door een deel van ons kraan- en regenwater op te vangen. Om het vervolgens weer te gebruiken in en om het huis."

Om die reden zet Suzanne in de zomermaanden vaak een emmer in de gootsteen. "Voor het water dat we verbruiken als we onze groenten wassen of een slok water nemen uit de kraan. Ik gebruik het vervolgens in de tuin. En voor onze huisdieren." Ook het water uit de droger vangt ze op. "Je kunt het apparaat aansluiten op de afvoer. Dan ben je zo klaar. Maar onze droger staat in de kelder, op een lager punt dan de afvoer. Dus dat was geen optie voor ons."

Nu hangt de afvoerslang van de droger dan ook standaard in een grote bak. "Het opgevangen water filter ik handmatig. Met een panty en een zeef, om eventuele stukjes textiel kwijt te raken. Vervolgens hevel ik het over naar een enorm olijfvat in onze kelder. En van daaruit bewater ik er onze tuinplanten mee. Alleen de planten waar we niet van eten trouwens. Want al proberen we altijd zoveel mogelijk kleding zonder microplastics aan te schaffen, met dit water ben ik extra voorzichtig."

Suzanne en haar partner hebben daarnaast een systeem van goten en regentonnen gemaakt. "Vooral op plekken waar veel planten zijn. Zo krijgt dat groen dus extra water, zonder dat er een tuinslang aan te pas komt." Ook de kas in haar achtertuin heeft ze van een dakgoot voorzien. "Achter die kas staat een grote IKEA-bak; die waar je normaal gesproken je kleding in bewaart. Wij vangen er regenwater in op. Daarmee kunnen we alle gewassen in de kas water geven. En met de hibiscus die eroverheen groeit zie je de bak trouwens amper meer."

Ook met restjes water wordt serieus omgesprongen, zo vertelt Suzanne. "De karaf bij het eten, die gaat nooit helemaal leeg. En er blijven altijd wel laagjes in onze waterglazen staan. Ik giet die restanten terug en geef ook daar de planten water mee. Het is natuurlijk maar een kleinigheid, maar ook die tellen. Want het zit hem niet per se in grote dingen doen en je dan steeds overweldigd voelen. Of juist angstig, omdat je niet weet of je het wel volhoudt. Het draait vooral om doen wat goed voelt en behapbaar voor je is. Alleen dan houd je deze manier van leven oneindig vol."

De 'extremere' vormen van waterhergebruik? Daar zullen Suzanne en haar gezin zich dan ook niet zo snel aan wagen. 'Dat ik mijn toilet bijvoorbeeld niet met regenwater doorspoel of mijn kleding niet met hemelwater was, is een bewuste keuze. Dat er gezinnen zijn die dat wel doen, vind ik heel tof. Alleen past het voor mijn gevoel nu niet in onze drukke levens. Maar wie weet in de toekomst wel."

Suzanne doet dit alles niet alleen. Ook haar gezin helpt een handje mee. Wat haar pubers van het waterhergebruik vinden? "Die zijn wel wat gewend", vertelt ze lachend. "Ze wisten toen ze klein waren al niet beter dan dat ze bij keelpijn niet meteen een pilletje kregen. Maar dat we in plaats daarvan samen op zoek gingen naar smalle weegbree. Om daar vervolgens thee van te trekken. En bij jeuk door contact met brandnetels gebruikten we standaard hondsdraf. Ze vinden de aanpassingen op het gebied van waterhergebruik dus wel meevallen volgens mij. Al zijn ze soms wel klaar met die emmer in de gootsteen. Die staat ze dan plots ontzéttend in de weg. Ik zet hem in zo'n geval een paar dagen uit het zicht. Maar probeer de emmer na een tijdje wel langzaam weer terug het huis in te krijgen."

Of anderen haar ideeën voor waterhergebruik ook hebben overgenomen? Dat weet ze niet. "Misschien moeten er eerst nog wat stormen over ons land razen voordat we ons realiseren dat we met z'n allen iets moeten doen. Het hoeft ook echt niet allemaal morgen te gebeuren. Maar wel in een hoger tempo dan nu het geval is. Het is daarnaast ook oké om een leven lang te blijven leren en nieuwe dingen te ondernemen. Dat maakt het wat meer te doen allemaal."

Suzanne vindt een stukje relativering trouwens erg belangrijk. "Want al doe ik nog zó extreem mijn best voor het milieu, als het grootste cruiseschip ter wereld dagenlang in de Rotterdamse haven ligt te ronken, kan ik daar echt niet tegenop. Soms zakt de moed me daardoor in de schoenen. Maar het helpt me ook te denken: wat niet gaat, gaat niet en is dan ook geen ramp. Als we het maar beter doen dan hoe het was, gaan we in ieder geval vooruit. Mijn advies aan anderen is dan ook om vooral dingen te doen die je erg leuk vindt. Dan is het de moeite om daar de tijd voor te nemen. En een paar minuten heeft echt íédereen."