Veelgemaakte doe-het-zelf fouten bij een keuken- of badkamerrenovatie.

Met de zomer in aantocht begint het bij menig klusser te kriebelen. Wil jij de badkamer verbouwen of je keuken renoveren? Dan is dat vaak een flinke onderneming, die ook niet geheel zonder risico's is. Coen Bosmans van Installatiebureau Bosmans weet dat als geen ander. In de afgelopen decennia kreeg hij al de nodige resultaten van 'gestuntel' onder ogen. Dus gingen wij met hem in gesprek. Welke taken kun je prima zelf uitvoeren? En waarvoor schakel je het beste een professionele partij in? Van voorbereiding tot uitvoering: de expert deelt zijn ervaringen, tips en adviezen voor een geslaagde doe-het-zelf verbouwing.

Wie een renovatie in huis uit handen wil geven, moet tegenwoordig geduld hebben. Want door de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne loopt de wachttijd voor vakmensen aardig op. Ook de bouwmaterialen worden alsmaar schaarser en duurder. Dus besluiten steeds meer mensen op doe-het-zelven over te gaan. 'Bij het inschatten welke klussen je zelf oppakt en waarvoor je beter een vakman inschakelt, gaat het in de praktijk vaak al mis', zo stelt Bosmans. 'Mensen besluiten snel 'zelf te gaan vogelen' of schakelen de hulp van familie of vrienden in. Ze denken een klus wel even te klaren, maar dat pakt vervolgens heel anders uit. Wij komen uiteindelijk ter plaatse en vragen onszelf af: wat is hier in hemelsnaam gebeurd?'

Vraag je Bosmans naar veelgemaakte doe-het-zelf-fouten in keuken of badkamer, dan weet hij er zonder nadenken een aantal te noemen. Leidingen die onjuist gesoldeerd of niet gebeugeld zijn bijvoorbeeld. 'In het begin merk je niets van de fout. Maar na een aantal weken of maanden ontstaan er natte plekken. In zo'n geval komt de lekkage letterlijk bovendrijven. Er komt dan het nodige hak- en breekwerk aan te pas, wil je het oplossen. De doe-het-zelvers zien de onlangs verbouwde ruimte voor hun ogen in een ravage veranderen. Die zijn dan natuurlijk absoluut niet blij.'

Maar: ook het verkeerd afsluiten en het onjuist aanleggen van leidingwerk zijn veelgemaakte fouten onder thuisklussers, zo gaat Bosmans verder. 'Wanneer je tijdens een verbouwing zomaar leidingen afsluit, ontstaat er stilstaand water. En leg je koud- en warmwaterleidingen te dicht bij elkaar, dan vindt er onderlinge warmte-uitwisseling plaats. In beide gevallen kan er een legionellabesmetting ontstaan.' Hier moet niet lichtzinnig mee omgegaan worden, zo benadrukt de expert. 'Het inademen van die bacterie is schadelijk. Je kunt er in het ergste geval zelfs aan overlijden. Op de 1 of andere manier is iedereen bang voor stroom. En voor gas, vanwege het ontploffingsgevaar. Maar water, 'daar krijg je alleen natte handen van'. Terwijl het verkeerd af- of aansluiten op zowel financieel als gezondheidsvlak tot pijnlijke situaties kan leiden.'

Volgens Bosmans is het zo klaar als een klontje: in de categorie doe-het-zelf fouten hoort het ontbreken van goede beluchting op het riool ook thuis. 'Het stinkt in de badkamer', zo krijgen we dan te horen. Voor ons een teken dat er mogelijk problemen met de riolering zijn.' Een vermoeden dat op locatie overigens vaak bevestigd wordt. 'Bij het doorspoelen van het toilet trek je dan de vloergoot van de douche leeg. Het riool moet immers ergens lucht aanzuigen. Maar wanneer die beluchting ontbreekt, gebeurt het via het laagste punt van de badkamer: het doucheputje.’

De oplossing voor het probleem? 'We moeten in die gevallen beluchting aanleggen om de stankklachten te verhelpen. Dat gaat in dit geval ook gepaard met hak- en breekwerk. Vervelend voor de bewoners. Zéker wanneer de badkamer net betegeld is.'

Sanitaire toestellen zoals een gootsteen, kraan, toilet of wasbak vragen om een juiste aansluiting. Bosmans: 'De Waterleidings­maatschappij stelde hiervoor richtlijnen op. Maar we zien nog te vaak dat thuisklussers die regels niet (goed) opvolgen en daardoor in de problemen komen. Neem een rvs-vloergoot. Die krimpt en zet uit bij temperatuurverschillen. Maar doe-het-zelvers kitten hem nietsvermoedend vast. En dan trekt de naad na verloop van tijd los.' Dat is niet geheel zonder risico, zo gaat de expert verder. 'De hechting tussen de tegel en goot verdwijnt waardoor lekkages ontstaan. En je raadt het misschien al: ook in dat geval moeten we hakken en breken om het probleem te herstellen.'

Vergis je niet, benadrukt Bosmans: 'De aansluiting van sanitaire toestellen is vaak een samenspel van een elektricien, tegelzetter en loodgieter. Iedereen weet dan vanuit zijn vakgebied wat te doen. Toch zeggen ze in de bouwmarkt al snel: 'Joh, dat kun je zo, zo en zo gemakkelijk zelf doen.' Dan krijg je dat mensen vol goede moed thuis aan de slag gaan. Terwijl ze eigenlijk niet goed weten waar ze nu echt mee bezig zijn. Iets wat in 1e instantie een goed idee leek, mondt vervolgens in een teleurstelling uit.'

Online je materiaal aanschaffen; het mag dan gemakkelijk en voordelig zijn, echt verstandig is het niet. 'Veel mensen speuren het internet af op zoek naar 'goede deals'. Maar hier gaat het vaak mis. Ik ben dan ook van mening dat góédkoop, dúúrkoop is.' Niet voor niets gebruikt hij enkel materialen van de professionele lijn van de vakhandel. 'Het is in aanschaf wel duurder, maar je hebt er nooit gedoe mee. De kwaliteit van de spullen is goed, ze zijn voorzien van voorschriften en ze worden aangeboden inclusief bijbehorende onderdelen, zoals inbouwunits.'

De expert vervolgt: 'Neem bijvoorbeeld inbouwkranen. Hoe vaak ik niet bij mensen zie dat onderdelen tijdens het afmonteren niet passen. Of dat het onmogelijk is om een waterdichte aansluiting te krijgen. Dit terwijl de tegels al tegen de wand gezet zijn.' Aankloppen bij de (online) bouwmarkt heeft in die gevallen geen zin, want zij leveren alleen, zo geeft Bosmans aan. 'De thuisklusser heeft een kat in de zak gekocht, en moet alsnog een professionele partij inschakelen. Die beitelt vervolgens het nieuwe tegelwerk weer van de muur en vervangt de kranen voor hoogwaardige varianten. Al met al ben je dan onder de streep meer geld kwijt, en een hoop gedoe verder.'

Je leest het: Bosmans heeft tijdens zijn carrière al de nodige resultaten van doe-het-zelf-gestuntel gezien. Vraag je hem naar de grootste flater die hij ooit tegenkwam, dan heeft hij die meteen paraat. 'Ik vergeet het nooit meer. Ik kwam ter plaatse voor een lekkage. En tot mijn grote verbazing ontdekte ik dat er bij de verwarmingsleidingen in de vloer geen pers- of soldeerkoppelingen waren gebruikt, maar flexibele varianten. Gestort in de cementvloer en al.' De expert vervolgt: 'Die koppelingen kon ik dus niet zomaar vervangen. Sterker nog: hiervoor moest ik de complete vloer openhakken. Een fout die deze thuisklusser duur is komen te staan.'

Dat je je vingers beter niet kunt branden aan bepaalde werkzaamheden, wil niet zeggen dat je helemaal niets zelf kunt doen. Bosmans: 'De boel demonteren, het sloopwerk aan de voorkant verzorgen en de renovatie op zichzelf goed voorbereiden kun je prima zelf.' Wil je nog een stap verder gaan? Dan is de grens echt afhankelijk van je kennis en kunde, zo geeft hij aan. 'Het zelf betegelen van de wanden kan dan bijvoorbeeld mogelijk zijn. Of het eigenhandig plaatsen van een douchewand.'

Belangrijk hierbij is dat er goed gereedschap en kwalitatief materiaal gebruikt wordt. 'Dat is het halve werk.' Om die reden adviseert Bosmans altijd spullen bij een vakman te kopen. 'Die kan ook uitleg geven over de installatie ervan.' Bosmans gaat verder: 'Verdiep je voordat je van start gaat altijd uitgebreid in dat wat er gebeuren moet. Raadpleeg hiervoor het internet, maar vraag ook een expert om advies. Schat vervolgens goed in wat je zelf kunt oppakken en waarvoor je een vakman nodig hebt. En probeer het niet zelf uit te vogelen. Je weet nu wat de gevolgen kunnen zijn.'

Wat je vooral niet zelf moet proberen? Daar kan de expert kort over zijn: 'Laat alles waarvan je geen kaas gegeten hebt over aan een vakman. Denk niet: ik ga het toch zelf proberen, dat bespaart mij een factuur. Want zodra het misgaat, ben je vaak nog meer geld kwijt dan wanneer je meteen een vakman had ingehuurd. Om over de ellende die ermee gepaard gaat nog maar niet te spreken.'

Al is je renovatie nóg zo succesvol verlopen, het geeft helaas geen garantie voor de toekomst. Soms is schade simpelweg niet te voorkomen en heb je pech. Met onze inboedelverzekering verzeker je de spullen in je huis hiertegen. En met de woonhuisverzekering verzeker je jouw huis - en dus ook je keuken en badkamer - tegen diverse risico's.