Windenergie opwekken aan huis

Wereldwijd wekken we steeds meer duurzame energie op. Via grote zon- en windparken op zee of naast de snelweg bijvoorbeeld. Maar ook steeds meer aan huis. Met de welbekende zonnepanelen op daken. En inmiddels ook met mini-windturbines in woonwijken. Die laatste variant is bezig met een snelle opmars. En dus gingen wij op onderzoek uit. Van de mogelijkheden en de benodigde vergunningen tot aan de kosten en opbrengsten; in dit artikel lees je alles over het opwekken van windenergie met een molen aan huis.

Windmolens; ze zijn typisch Nederlands. Al rijdend door ons land kom je ze dan ook overal tegen. Langs snelwegen, op zee en op grote lege oppervlaktes bijvoorbeeld. Tot voor kort bleef het daarbij. Maar inmiddels duiken er ook steeds vaker kleine exemplaren aan huis op. In tuinen of op de nok van daken. Enkele meters hoog, in de vorm van een traditionele windmolen of wokkel, en met of zonder wieken. Wij verdiepen ons in de mogelijkheden en soorten. En kijken kritisch naar de opbrengsten van zo'n kleine turbine. Want wat levert het je onderaan de streep op?

De verschillende soorten mini-windturbines

De ontwikkelingen voor een kleine windmolen zijn nog in volle gang. Het opwekken van windenergie aan huis staat nog in de kinderschoenen. Maar mogelijkheden zijn er wel degelijk. Zo heb je de keuze uit 2 typen: die met een horizontale en een verticale as. Wij lichten ze hieronder kort toe. Zo weet je meteen welke windturbine de beste optie voor jouw situatie is. 

Traditioneel - horizontale as

Met draaiende wieken aan een horizontale as is dit exemplaar precies zoals we de klassieke windmolen kennen. Alleen dan wel een paar maten kleiner, zodat hij naast je huis of op je dak past. De optimale stand van deze traditionele windmolen is met de wieken naar de wind toe. Hij presteert ook het beste in landelijke gebieden, zoals op een open veld. En werkt minder goed in een onrustige omgeving. Dit omdat de molen dan telkens opnieuw naar de optimale stand moet zoeken.

Darrieus - verticale as

De Darrieus bestaat uit 2 of 3 verticaal gebogen wieken – die op vliegtuigvleugels lijken – gemonteerd op een verticale as. Het exemplaar kan hoge draaisnelheden behalen. Dit zorgt voor een optimale elektriciteitsopbrengst. Maar tegelijkertijd ook voor de nodige geluidsoverlast. De Darrieus presteert het beste op plekken waar windvlagen voorkomen en de windrichting varieert. In een bebouwde omgeving bijvoorbeeld.

Savonius - verticale as

De Savonius heeft de vorm van een wokkel en is uitgerust met 2 of 3 bolvormige rotorbladen. Deze zijn bevestigd aan een verticale as. Bij dit type molen duwt de wind de wieken weg. Hierdoor kan de windturbine nooit sneller bewegen dan de wind zelf. Want de wieken bewegen met de wind mee. Omdat de bladen alleen draaien bij een verschil in weerstand, veroorzaakt deze windmolen bijna geen geluidsoverlast. Maar dat betekent ook dat het rendement lager ligt. Ook de Savonius presteert het beste op plekken waar veel turbulente wind is. Denk hierbij aan een bebouwde omgeving.

Een aantal kenmerken op een rij

Leuk en aardig, zo'n molen op je dak of in je achtertuin. Maar waarom zou je eigenlijk? En waar moet jouw woonomgeving aan voldoen? We sommen hieronder een aantal zaken voor je op:

  • Windenergie is 100% schoon en duurzaam. Bij het opwekken komt geen CO2, fijnstof of stikstofoxide vrij. 
  • In tegenstelling tot zonne-energie is windenergie altijd op te wekken. Daar waar de zon het in ons land nog weleens laat afweten, is wind er dag én nacht.
  • Kleine windmolens zijn verkrijgbaar in meerdere formaten; van 2 tot maximaal 15 meter. Woon je aan de kust of op het platteland? Dan is een horizontalewindasturbine de beste optie. Woon je in een bebouwde omgeving? Dan presteren verticalewindasturbines meestal beter. 
  • De mini-turbines wekken energie op vanaf een windkracht van 5,5 of 6 meter per seconde. In Nederland is vooral in de kustgebieden sprake van deze kracht. Het allerhoogste rendement is dan ook te behalen op de Waddeneilanden.
  • De optimale locatie voor een kleine windmolen? Een woning in het open veld. Of een dak van een flat die boven de bebouwde omgeving uitsteekt. In de stad zijn alleen gebouwen geschikt die minstens 20 meter hoog zijn. Of die 2 keer zo hoog zijn als de gebouwen of bomen in de omgeving. Plaats je de molen naast je huis? Dan moet hij op een afstand van meer dan 10 keer de hoogte van het dichtstbijzijnde gebouw staan. Niet voor iedere woningbezitter weggelegd dus.
  • Op dit moment is er geen nationaal beleid geformuleerd voor kleine windmolens. Ook zijn er vanuit de overheid nauwelijks subsidies voor de aanschaf ervan. Sommige provincies en gemeenten verstrekken wel een financiële tegemoetkoming. Als dit past binnen het lokaal klimaatbeleid bijvoorbeeld. Overweeg je een windmolen in je achtertuin? Neem hiervoor dan contact op met je gemeente. 

Een windmolen is verzekerd op je woonhuisverzekering

Staat de windturbine of windmolen in de tuin? Dan is deze verzekerd op de woonhuisverzekering (opstalverzekering). De maximale rotordiameter van de windmolen mag 2 meter zijn. Ook als je een huurwoning hebt, en de windmolen laat plaatsen is dit verzekerd. Dit valt onder het huurdersbelang.

Noodzakelijke vergunningen

Wil je overgaan tot plaatsing van een eigen windmolen? Houd er dan rekening mee dat hier een aantal regiogebonden regels aan vastzitten. Zo heb je een omgevingsvergunning nodig. Je vraagt deze aan bij de gemeente. Zij controleert dan of de turbine geen geluids- of zichtoverlast bij omwonenden of dieren in de natuur veroorzaakt. 

Daarnaast is in bepaalde gemeenten een bouwvergunning nodig. Controleer van tevoren of dit bij jou het geval is. Ga vervolgens na of de door jou gekozen turbine binnen het bestemmingsplan van de omgeving past. En praat met je buren over het mogelijke effect van een mini-molen voor het straatbeeld of uitzicht. Dit om boetes en teleurstellingen achteraf te voorkomen.

Wat kost een kleine windmolen? 

De aanschafkosten van een kleine windmolen lopen sterk uiteen. Ze zijn afhankelijk van het formaat en het vermogen. De prijs begint bij € 600,- en kan oplopen tot duizenden euro’s, zo becijferde MilieuCentraal. Tel daar ook de kosten voor het bouwtechnisch onderzoek naar de dakconstructie van je woning, de vergunningsaanvraag bij de gemeente en de installatie bij jouw woning bij op. De komst van een molen op of rondom je woning kan dus aardig in de papieren lopen.

Wat levert een privéturbine op?

De kostenposten die met een windmolen gemoeid zijn, zijn inmiddels bekend. Maar hoe zit het met de opbrengsten? Wat levert zo’n turbine aan huis op? En wat betekent dat onderaan de streep? De elektriciteitsopbrengst is afhankelijk van verschillende factoren. Zoals het type turbine, het formaat, de locatie, het contract met de energieproducent en de beschikbare windsnelheid. Maar we kunnen wel een voorbeeldberekening laten zien. Dat geeft in ieder geval een idee.

Duurzaam Thuis testte het rendement van een kleine windmolen. De turbine kostte € 11.000,-, levert ongeveer 2200 kWh per jaar op, en heeft een technische levensduur van zo’n 20 jaar. Met de rekensom 11.000 /  (2200 kWh x 20 jaar), bereken je dat de stroom € 0,25 per kWh kost. Vergeleken met zonnepanelen die zo’n € 0,058 per kWh kosten, is dit redelijk prijzig. En gezien de aanschafkosten is het momenteel niet mogelijk om de investering die je doet binnen de levensduur van 20 jaar terug te verdienen. Maar goed voor het milieu is het wel. En dat is ook wat waard.

De balans opmaken

Je leest het: de locatie voor een windmolen moet aan een lijst met voorwaarden voldoen. Hierdoor zijn veel huizen in Nederland ongeschikt. Daarbij komt dat de mini-windmolens zichzelf niet terugverdienen. Zelfs niet bij een optimale opbrengst. De aanschaf van een kleine turbine doe je dus vooral uit milieuoverwegingen, en niet vanuit financieel perspectief.

Dat het nú niet rendabel is, wil trouwens niet zeggen dat dit in de toekomst ook zo blijft. Want zoals al eerder gezegd: het opwekken van windenergie aan huis is iets nieuws. En de ontwikkelingen zijn in volle gang. Het rendement zal naar verwachting dan ook steeds verder worden verbeterd.

Duurzame energie opwekken 

Wil je windenergie stimuleren? En er tegelijkertijd niet op toeleggen? Dan kun je op dit moment het beste kiezen voor 'winddelen'. Via een windenergieproject koop je dan een stukje windmolen op afstand. Waarbij je samen met medemoleneigenaren groene energie opwekt en deelt. Liever aan de slag met zonne-energie? Het plaatsen van zonnepanelen is dan de weg naar succes. En kies je voor de combinatie met een groen dak? Dan kun je nóg meer energie opwekken. Lees meer over energie opwekken met zonnepanelen en een sedum dak.