Alles over duurzaam wonen met een hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp kan een groot deel van het jaar je huis verwarmen. Milieuvriendelijk, want het apparaat werkt bijna altijd op stroom. Fossiele brandstoffen komen er niet aan te pas. En de CO2-uitstoot is lager dan bij het gebruik van enkel een cv-ketel. Daarnaast is het ook financieel aantrekkelijk want je energierekening wordt er lager door. En dat is met de stijgende gasprijzen geen overbodige luxe. Wij gingen erover in gesprek met een warmtepompexpert. Die vertelt je alles over de details. Zo bepaal je zelf of deze vorm van verduurzaming bij jou en je huishouden past. 

Een hybride warmtepomp gebruikt warmte uit de buitenlucht om de binnentemperatuur op peil te houden. Een groot deel van het jaar kan de pomp het verwarmen van je woning zelfstandig aan. Maar door een koppeling met je cv-ketel, neemt die de taak gedeeltelijk of helemaal over als het buiten te koud wordt. Of als het te lang duurt voordat het huis verwarmd is. Zo ben je milieubewust bezig, maar zit je nooit in de kou. Een mooie stap op het gebied van verduurzaming als je cv-ketel nog een tijd meekan, bijvoorbeeld. Of als de overstap naar een volledig aardgasloos huis om welke reden dan ook nog niet haalbaar voor je is.

De meeste hybride warmtepompen bestaan uit 2 delen. Er komt meestal een kleine kast met een warmtewisselaar binnen bij je cv te hangen. En buiten wordt een apparaat dat op de unit van een airco lijkt geïnstalleerd. Wanneer dit element de warmte uit de lucht haalt, wordt die aan het water van de cv-leidingen afgegeven en door de woning verspreid. Het enige wat jij dan nog hoeft te doen is genieten van de aangename, milieuvriendelijkere temperaturen in huis.

Hoeveel Nederlanders al op een hybride warmtepomp overstapten? Duidelijke cijfers daarover bestaan niet, zo laat Jan Liefting, senior product manager van installatiebedrijf Feenstra weten. ‘Maar volgens het Nationaal Warmtepomp Trendrapport 2021 zijn er inmiddels al zo’n 260.000 exemplaren in ons land geïnstalleerd. De inschatting is dat ongeveer 35% van alle nieuwe geplaatste warmtepompen een hybride warmtepomp is. En dit aantal blijft alsmaar groeien.’ Doorslaggevend in de keuze voor een hybride pomp? ‘Dat is in de praktijk dikwijls financieel gewin. De hybride variant geeft in bestaande woningen immers vaak de beste resultaten als je naar de investering en uiteindelijke besparing kijkt.’

Want naast hybride heb je ook de keuze om volledig elektrisch te gaan. De samenwerking met de cv-ketel vervalt dan. En je stapt dus helemaal van het gas af. Niet alleen je woning, maar ook het tapwater in je huis wordt dan via de pomp verwarmd. Je kunt alleen op ‘all-electric’ overgaan als je woning redelijk tot zeer goed geïsoleerd is. Want waar een cv-ketel water tussen de 60 en 80 graden levert, werken warmtepompen met een verwarmingstemperatuur van maximaal 45 tot 55 graden. Bij onvoldoende isolatie wordt je huis dus niet warm genoeg. En verbruik je veel meer elektriciteit dan eigenlijk nodig is.

De kosten voor de aanschaf en installatie van een hybride warmtepomp voor een gemiddelde woning (5 kW) bedragen € 5.000,-, zo becijferde MilieuCentraal. Als je aan de gestelde voorwaarden voldoet, kan de huidige ISDE-subsidie dat bedrag met € 2.700,- verminderen. De uiteindelijke hoogte van de tegemoetkoming is afhankelijk van het soort warmtepomp en het vermogen. ‘Maar let wel: door het chiptekort kan het tegenwoordig een tijd duren voordat je warmtepomp geplaatst wordt. Het is dus mogelijk dat tegen die tijd de regels met betrekking tot subsidie weer gewijzigd zijn. De huidige subsidie geldt vooralsnog alleen voor maatregelen die nog in 2022 worden uitgevoerd’, aldus de expert.

Krijg je de installatie nog dit jaar rond? Het gemiddelde huishouden bespaart daarmee zo’n 70% op aardgasverbruik, zo laat hij ook weten. Liefting: ‘Bij de huidige aardgastarieven (€ 1,73/m³) en een besparing van 1.000 m³ per jaar, heb je je investering binnen 5 tot 6 jaar terugverdiend. De kosten voor het elektriciteitsverbruik van de pomp zijn daarin meegerekend.’ De precieze periode is van veel verschillende factoren afhankelijk. Onder meer de mate van isolatie in je woning. Die moet in het geval van die 70% wel goed op orde zijn.

Daar is dan ook meteen een tip van de warmtepompexpert: zorg nog vóór plaatsing van je hybride pomp dat je woning goed geïsoleerd is. ‘Denk bijvoorbeeld aan spouw-, vloer- en dakisolatie en aan HR++-glas. Dan hoeft de pomp ook minder hard te werken om de binnentemperatuur aangenaam te houden. En kun je mogelijk met een kleinere pomp uit de voeten. Dat betekent lagere aanschafkosten. En minder in beslag genomen ruimte. Een goede installateur kan je overigens precies vertellen hoe de situatie bij jou thuis is.’

Die installateur zal ook beoordelen wat de optimale plek voor het buitenonderdeel is, zo laat de expert weten. ‘Vanwege trillingen plaats je hem bijvoorbeeld liever niet tegen de muur van je woning, of die van de buren. Hij functioneert daarnaast het beste uit de wind. En zo zijn er meer zaken om rekening mee te houden.’ Het veelgehoorde verhaal over geluidsoverlast is volgens Liefting een fabel. ‘Er zijn tegenwoordig hele duidelijke richtlijnen op dat gebied. Daar moet iedere hybride warmtepomp op de Nederlandse markt aan voldoen. En het is ook nog eens zo: het is het buitenelement dat je een beetje hoort draaien. Maar dat kun je eigenlijk alleen echt horen als je in de buurt zit. En is het weer om buiten te zijn, dan staat binnen je kachel niet meer aan. Met dat geluid valt het dus allemaal wel mee.’

Enthousiast geworden over de overstap naar de hybride warmtepomp? Dan zijn er nog 2 punten van aandacht. Allereerst de transitievisie van je gemeente. Daar staan de plannen voor het aardgasvrij maken van jouw omgeving in. ‘Het gros van de wijken mag dan overgaan op een combinatie van warmtepompen en duurzaam gas of waterstof. Het zou zonde zijn als je in een hybride pomp investeert, eventueel in combinatie met een nieuwe ketel, maar binnenkort helemaal van het gas af moet.’ Liefting vervolgt: ‘Naast het controleren van de transitievisie is het ook belangrijk na te gaan of een vergunning nodig is voor het buitenelement van je pomp, of dat er sprake is van een meldingsplicht. Vaak is dit beide niet het geval, maar het is beter om het zekere voor het onzekere te nemen.’

Er zijn al met al dus wat zaken om rekening mee te houden. Maar hoe dan ook is hybride vaak gewoon een goed idee. Toch blijft ons advies: laat je vooral ook door een expert over jouw specifieke situatie informeren. Dan weet je dat je voor optimaal gaat. Er zijn aardig wat kosten met een overstap gemoeid. En een hybride warmtepomp gaat gemiddeld wel 15 jaar mee. Het is een duurzame beslissing dus.